Stanisław Szumski „Teofil”, ur. 9 (w innym dokumencie 28) I 1896 roku w Warwiszkach w gminie Wołowiczowce (vel Wołłowiczowce) w powiecie augustowskim, syn Piotra i Konstancji (w innym dokumencie Anastazji). Do 1914 roku uczęszczał do szkoły elementarnej w Kadyszu, a następnie pomagał w prowadzeniu gospodarstwa rodziców. Od 1 VIII (w innym dokumencie 1 IX) 1918 roku był członkiem POW komendy lokalnej „Kopciowo” w podobwodzie „Kopciowo-Kadysz”. Pełnił funkcję sekcyjnego, wchodził w skład „IV kompanii tej organizacji”. Jak pisał: „W organizacji wymienionej brałem czynny udział w walkach z Litwinami do […] 1 X 1919 roku do czasu zupełnego rozbicia naszego oddziału przez wojska litewskie w Kadyszu”. Wiosną 1920 roku udał się do Wilna gdzie wstąpił do Organizacji Strzelców Nadniemeńskich i uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. „Po rozbiciu naszego oddziału przez wojska bolszewickie w miasteczku Wilnie [?] zmuszony byłem opuścić szeregi wojsk polskich i zostałem pod zaborem litewskim na pasie neutralnym”. Do 21 III 1923 roku należał do oddziału partyzanckiego Siły Zbrojnej Samorządu Warwiszki, w szeregach którego brał udział w walkach z Litwinami. Po likwidacji Samorządu Warwiszki i pasa neutralnego przeszedł na stronę polską. Jego zabudowania oraz inwentarz „Mszcząc się żołdactwo litewskie […] doszczętnie spalili”. Początkowo zamieszkał u krewnych we wsi Przełom w gminie Hoża w powiecie grodzieńskim, a następnie pomagał w prowadzeniu gospodarstwa teścia. Był członkiem Koła Związku Peowiaków w Sopoćkiniach. Został odznaczony Medalem Niepodległości (w 1933 roku) i Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921. W ramach osadnictwa wojskowego otrzymał ziemię w Kolonii Sejny. Był tu sąsiadem Macieja Szawelskiego. Został pochowany na Starym Cmentarzu w Sejnach.
Opracował Krzysztof Skłodowski.
22.03.2024 r.
Zarejestrowany GRÓB WETERANA
Na podstawie art.3 ust. 11 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (Dz. U. z 2018 r., poz. 2529) Prezes Instytutu Pamięci Narodowej poinformował, że mogiła Stanisława Szumskiego, pochowanego na Starym Cmentarzu Parafialnym w Sejnach, została wpisana do centralnej ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski. Tabliczki z napisem GRÓB WETERANA WALK O WOLNOŚC I NIEPODLEGŁOŚĆ POLSKI oraz zaświadczenia z numerem ewidencyjnym mogiły zostały wręczone rodzinom przez Pana dr Marka Jedynaka, Dyrektora Oddziału IPN w Białymstoku dnia 24 sierpnia 2024 r. w Muzeum Kresów Rzeczypospolitej Obojga Narodów w Sejnach, w czasie uroczystości poświęconej 105. rocznicy wybuchu Powstania Sejneńskiego.
Dziękuję za pamięć o moim dziadku. Podziękowania również w imieniu mamy (córki Stanisława).
Szanowne Panie,
W imieniu Pana Krzysztofa Skłodowskiego i swoim bardzo dziękujemy za miłe słowa. Mamy nadzieję, że w przekazie i pamięci Rodziny zachowały się wspomnienia oraz dodatkowe fakty, którymi można byłoby uzupełnić biogram Stanisława Szumskiego. Zachęcamy gorąco do ich opisania w następnym okienku ,,Komentarz”.
Serdecznie pozdrawiam,
Irena Kasperowicz-Ruka