Zygmunt Gryszkiewicz urodził się 16 stycznia 1888 r.1 w Klejwach. Jego wniosek o odznaczenie Medalem Niepodległości został złożony, ale nie został rozpatrzony z nieznanych dla nas przyczyn. Zygmunt Gryszkiewicz był zatem nominowany do odznaczenia tym Medalem co traktujemy jako potwierdzenie faktu, iż musiał być Powstańcem Sejneńskim i/lub uczestnikiem wojny 1920 r. Zmarł w 1966 roku i został pochowany na Starym Cmentarzu w Sejnach. Prosimy rodzinę i krewnych o pomoc w uzupełnieniu tego krótkiego wspomnienia o Zygmuncie Gryszkiewiczu.
Opracowała Irena Kasperowicz-Ruka na podstawie podanych źródeł1 oraz napisów na cmentarnym nagrobku, które odczytała Marta Dziemido i Sławomir Rutkowski.
1 Centralne Archiwum Wojskowe: https://wbh.wp.mil.pl/pl/skanywyszukiwarka_kartoteka_personalno_odznaczeniowa/?strona=3&szufladka=KARA-KARN oraz LISTA ODZNACZONYCH KRZYŻEM I MEDALEM NIEPODLEGŁOŚCI https://niezwyciezeni1918-2018.pl/nie/form/74,Lista-odznaczonych-Krzyzem-Niepodleglosci.html. Rok urodzenia 1888 pochodzi z cytowanego dokumentu.
7.09.2022 r.
Z radością informujemy, że otrzymaliśmy niezwykle cenne uzupełnienie wspomnienia o Zygmuncie Gryszkiewiczu od Mariana Gryszkiewicza, dla którego Zygmunt Gryszkiewicz był stryjem. Dziękujemy za nie serdecznie.
Z relacji Mariana Gryszkiewicza dowiadujemy się, że Zygmunt Gryszkiewicz urodził się 16 stycznia 1898 r.1 w Klejwach. Był synem Józefa i Anny. Wraz ze Szczepanem Gerwelem działał w POW, był uczestnikiem wojny z Litwinami w 1919 roku. Do lat sześćdziesiątych XX wieku prowadził zakład stolarski w Augustowie. Zmarł 27 maja 1966 r. i został pochowany na Starym Cmentarzu w Sejnach.
1Rok urodzenia 1898 pochodzi z Archiwum Państwowego w Suwałkach z 15.05.2008 r., a źródłem są księgi meldunkowe z Augustowa z lat 1964-1977. Na tej podstawie przyjmujemy rok 1898 jako rok urodzenia Zygmunta Gryszkiewicza.
14.09.2022 r.
Wincenty Suchwałko, szwagier Mariana Gryszkiewicza, w trakcie rozmowy telefonicznej podzielił się dzisiaj z nami wspomnieniami ze swojej młodości. W czasie studiowania leśnictwa w Poznaniu spędzał każde wakacje w gospodarstwie rolnym Gryszkiewiczów, którego ziemie graniczyły z polami należącymi do Szczepana Gerwela. Często w przerwie prac rolnych siadał z nim na miedzy, rozmawiał i słuchał wspomnień o jego działalności w POW oraz o udziale w Powstaniu Sejneńskim. Szczepan Gerwel w rozmowach wymieniał Zygmunta Gryszkiewicza jako członka POW oraz jako Powstańca Sejneńskiego. Wincenty Suchwałko spotykał się także kilkakrotnie z Zygmuntem Gryszkiewiczem w jego zakładzie stolarskim i pamięta adres zakładu. Była to ulica Krakowska w Augustowie.
Bardzo dziękujemy Panu Wincentemu Suchwałko za te cenne uzupełnienie, wzbogacające pamięć o Zygmuncie Gryszkiewiczu.
1.10.2024 r.
Gryszkiewicz Zygmunt „Wrona”, ur. 16 I 1898 w Klejwach w gminie Krasnopol, syn Józefa i Anny z Bazylewiczów. Był „małopiśmienny” i pracował w charakterze robotnika. Był członkiem POW od 15 X 1918 roku do 15 X 1919 roku. „Przysięgę przyjął zbiorowo przed kom. [Januszem] Ostrowskim. We wniosku do Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości pisał: „Przez cały ten czas uczęszczałem na zebrania i zbiórki miejscowej placówki, brałem udział w ćwiczeniach z bronią, rozwoziłem meldunki i rozkazy, zbierałem broń dla organizacji, a ponieważ znam język litewski prowadziłem wywiady, dla naszej organizacji i byłem prawą ręką w groźnych chwilach. Równocześnie brałem czynny udział w rozbrajaniu Niemców, a w szczególności w powstaniu sejneńskim”. Uczestniczył „w rozbrajaniu Litwinów we wsi Ryżówka, Tartak i Krasnopol pod dowództwem kom. Władysława Fadrowskiego”. Nie wstąpił do wojska „ochotniczo z powodu choroby nóg”. W 1924 roku został powołany do obowiązkowej służby wojskowej i wcielony do 4 Dywizjonu Artylerii Konnej w Suwałkach. W 1937 roku mieszkał w Augustowie przy ulicy 3 Maja 63 i pracował jako niewykwalifikowany stolarz – robotnik. Po II wojnie światowej, do lat 60. prowadził zakład stolarski w Augustowie. Był żonaty. Miał troje dzieci. Zmarł 27 V 1966 roku. Został pochowany na „starym” cmentarzu w Sejnach.
Opracował Krzysztof Skłodowski.
Na sejneńskim cmentarzu parafialnym znajduje się mogiła Zygmunta Gryszkiewicza z napisem na płycie czołowej pomnika: ŻYŁ LAT 68/ZM. 27 V 1966 R.
