Roman, Walery (1877 – 1952)

(Por. Powstańcy Sejneńscy. Część I –  Wspomnienia i relacje. Część II –  Notki biograficzne. Praca zbiorowa pod red. Sławomira Rutkowskiego. Sejneńskie Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Sejny 2020, wydanie II, s. 38.)

Walery Roman ur. 12 września 1877 r. w Kalwarii (daw. gubernia suwalska, dziś Republika Litewska).

Znany, na Suwalszczyźnie, przede wszystkim ze swojej działalności społecznej i politycznej w czasie I wojny światowej i tuż po niej. W Suwałkach ukończył gimnazjum, a później, po studiach prawniczych w Warszawie, wrócił tu ponownie, by otworzyć kancelarię adwokacką. W czasie wielkiej wojny pełnił funkcję wiceprezesa Gubernialnego Komitetu Obywatelskiego, który postawił sobie za cel wszechstronne wsparcie dla ludności znajdującej się pod niemiecką okupacją oraz przewodniczącego Suwalskiego Komitetu Obywatelskiego.

W 1918 r. był przedstawicielem rządu polskiego wyznaczonym do przejęcia władzy przez Rzeczpospolitą w powiatach: suwalskim, augustowskim i sejneńskim byłej guberni suwalskiej. Przewodniczył delegacji samorządowców Okręgu Suwalskiego na konferencję pokojową w Paryżu. Dnia 23 lipca 1919 r. wraz z doktorem Bolesławem Sienkiewiczem, Franciszkiem Przezwickim – Wójtem Gminy Krasnopol i Józefem Zieniewiczem – Wójtem Gminy Giby złożył noty protestacyjne przeciwko niekończącej się okupacji niemiecko-litewskiej na terenie Południowej Suwalszczyzny, adresowane do marszałka Francji Ferdinanda Focha i Rady Najwyższej Ententy1.

W 1919 r. został prezesem Sądu Okręgowego w Suwałkach. W latach 1922 – 1924 był wojewodą poleskim. Dwukrotnie pełnił funkcję senatora2. Zmarł w 1952 r. w Warszawie, w której mieszkał od lat dwudziestych3. Wieczny spoczynek znalazł na Cmentarzu Starych Powązkach; kwatera 227; rząd 6; miejsce 24. Na nagrobku znajduje się napis następującej treści: Ś. P. Walery Roman 1877 – 1952. Adwokat w Suwakach. Od 1918 prokurator S. N. Wojewoda Poleski. Delegat rządu na ziemię wileńską. Prezes Zjedn. Notariuszów R. P. Senator Rzeczypospolitej. Odzn. Komandorią Orderu Polonia Restituta, Krzyżem Niepodległości4.

Opracował Sławomir Rutkowski w oparciu o materiały podane w przypisach.

1Konflikt polsko-litewski o Ziemię Sejneńsko-Suwalską w latach 1918 – 1920, Sejny 2009, s. 64.

2Wiesław J. Wysocki, Powstanie Sejneńkie 1919, Warszawa 2019, s. 76 – 77.

3Krzysztof Skłodowski, Dzisiaj ziemia wasza jest wolną, Suwałki 1999, s. 28.

4Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne, [w:] https://cmentarze.um.warszawa.pl/pomnik.aspx?pom_id=43336, dostęp: [15. 05. 2020 r.].

Ważna informacja:

Najnowsza biografia Walerego Romana (1877 – 1952), napisana przez Andrzeja Matusiewicza, znajduje się w Suwalskim słowniku biograficznym, opublikowanym w 2021 r. Por. Suwalski słownik biograficzny, tom 1, Muzeum Okręgowe w Suwałkach przy współpracy Augustowsko-Suwalskiego Towarzystwa Naukowego w Suwałkach, Suwałki 2021, strony 528 – 532.

Dodaj do zakładek Link.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *