Na Starym Cmentarzu w Sejnach, w pobliżu starej kaplicy Suchockich, znajduje się grób Józefa Zygadło. Na bardzo dobrze zachowanej płycie głównej pomnika (nazywanej głowicą pomnika) czytamy:
Ś.┼P. JÓZEF ZYGADŁO Emeryt st. sierż. WP legionista II Brygady Leg. Pol. zmarł 17 marca 1932 r. Przeżywszy lat 31 POKÓJ JEGO DUSZY |
Niżej, na cokole pomnika, widnieje napis:
RODZINA MALINOWSKICH |
Krzysztof Skłodowski podaje, że Józef Zygadło był podoficerem 24 Batalionu KOP Sejny. Nie pochodził z Suwalszczyzny, nie należał do POW i nie brał udziału w Powstaniu Sejneńskim. Za służbę w Legionach Polskich został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Niepodległości („Monitor Polski” nr 293/1932, Dział B, poz. 516 ś. p. Zygadło Józef). Na podstawie danych odczytanych z internetowo dostępnych materiałów CAW1 dodajemy, że Józef Zygadło był synem Wojciecha, a urodził się 9 marca 1900 r. w Tarnowie, w woj. Krakowskim. W Sejnach służył jako podoficer, w randze st. sierżanta. Na wniosku o pośmiertne odznaczenie Krzyżem Niepodległości widoczny jest adres rodziny: Sejny, ul. 29 Listopada nr 1. Nie znajdujemy jednak potwierdzenie wysłania odznaczenia i dyplomu na wskazany adres. Zmarł w Sejnach w młodym wieku. Żona Józefa Zygadło, Józefa Malinowska, żyła także krótko, tylko 35 lat. Została pochowana obok męża, na Starym Cmentarzu w Sejnach. Józefa Zygadło miała liczne rodzeństwo. Brat Stanisław Malinowski był Powstańcem Sejneńskim (Por. Powstańcy Sejneńscy. Część I – Wspomnienia i relacje. Część II – Notki biograficzne. Praca zbiorowa pod red. Sławomira Rutkowskiego. Sejneńskie Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Sejny 2020, wydanie II, s. 35–36). Siostra Helena (Zacios po zamążpójściu) przy pomocy braci, Czesława, Stefana i Stanisława, ufundowała pomnik na grobie Józefa Zygadło z cytowanym wyżej napisem. Józef Zygadło nie miał dzieci, ale pamięć o nim przechowały dzieci rodzeństwa jego żony, Józefy Malinowskiej: dzieci siostry Heleny (Krystyna i Ireneusz), dzieci brata Czesława (Janina i Teresa) oraz syn Stanisława (Stefan). Zapamiętały, że przyczyną jego wczesnej śmierci była gruźlica oraz iż najprawdopodobniej pochodził z Lubelszczyzny.
Opracowała Irena Kasperowicz-Ruka na podstawie informacji otrzymanych od Krzysztofa Skłodowskiego, informacji wynikającej z napisu umieszczonego na płycie czołowej pomnika z inicjatywy Heleny Zacios i jej rodzeństwa oraz na podstawie wspomnień Krystyny Jurczak (z d. Zacios), Ireneusza Zaciosa, Janiny Romaniuk i Teresy Białous – dwóch córek Czesława Malinowskiego oraz Stefana, syna Stanisława Malinowskiego.
1 Centralne Archiwum Wojskowe: https://wbh.wp.mil.pl/pl/skanywyszukiwarka_kartoteka_personalno_odznaczeniowa/?strona=3&szufladka=KARA-KARN oraz LISTA ODZNACZONYCH KRZYŻEM I MEDALEM NIEPODLEGŁOŚCI https://niezwyciezeni1918-2018.pl/nie/form/74,Lista-odznaczonych-Krzyzem-Niepodleglosci.html
14.05.2023 r.
W odkrytym dosłownie dzisiaj internetowo dostępnym Słowniku Legionistów Polskich 1914 – 1918 (https://zolnierze-niepodleglosci.pl/szukaj/?tag=slownik-legionistow-polskich-1914-1918 ) znajdujemy następującą informację:
Zygadło Józef
ur. 1 III 1900 w Tarnowie, s. Wojciecha i Marii, w. rzymskokatolickie, przyn. Tarnów. Szewc.
22 I 1918 zgłosił się w Krakowie do służby w Polskim Korpusie Posiłkowym. Po kwalifikacji przez komisję lekarską, odkomenderowany tego dnia do miejscowej Stacji Zbornej i skierowany do służby w piechocie2.