Na Starym Cmentarzu w Sejnach, w pobliżu starej kaplicy Suchockich, znajduje się grób Józefa Zygadło. Na bardzo dobrze zachowanej płycie głównej pomnika (nazywanej głowicą pomnika) czytamy:
Ś.┼P. JÓZEF ZYGADŁO Emeryt st. sierż. WP legionista II Brygady Leg. Pol. zmarł 17 marca 1932 r. Przeżywszy lat 31 POKÓJ JEGO DUSZY |
Niżej, na cokole pomnika, widnieje napis:
RODZINA MALINOWSKICH |
Krzysztof Skłodowski podaje, że Józef Zygadło był podoficerem 24 Batalionu KOP Sejny. Nie pochodził z Suwalszczyzny, nie należał do POW i nie brał udziału w Powstaniu Sejneńskim. Za służbę w Legionach Polskich został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Niepodległości („Monitor Polski” nr 293/1932, Dział B, poz. 516 ś. p. Zygadło Józef). Na podstawie danych odczytanych z internetowo dostępnych materiałów CAW1 dodajemy, że Józef Zygadło był synem Wojciecha, a urodził się 9 marca 1900 r. w Tarnowie, w woj. Krakowskim. W Sejnach służył jako podoficer, w randze st. sierżanta. Na wniosku o pośmiertne odznaczenie Krzyżem Niepodległości widoczny jest adres rodziny: Sejny, ul. 29 Listopada nr 1. Nie znajdujemy jednak potwierdzenie wysłania odznaczenia i dyplomu na wskazany adres. Zmarł w Sejnach w młodym wieku. Żona Józefa Zygadło, Józefa Malinowska, żyła także krótko, tylko 35 lat. Została pochowana obok męża, na Starym Cmentarzu w Sejnach. Józefa Zygadło miała liczne rodzeństwo. Brat Stanisław Malinowski był Powstańcem Sejneńskim (Por. Powstańcy Sejneńscy. Część I – Wspomnienia i relacje. Część II – Notki biograficzne. Praca zbiorowa pod red. Sławomira Rutkowskiego. Sejneńskie Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Sejny 2020, wydanie II, s. 35–36). Siostra Helena (Zacios po zamążpójściu) przy pomocy braci, Czesława, Stefana i Stanisława, ufundowała pomnik na grobie Józefa Zygadło z cytowanym wyżej napisem. Józef Zygadło nie miał dzieci, ale pamięć o nim przechowały dzieci rodzeństwa jego żony, Józefy Malinowskiej: dzieci siostry Heleny (Krystyna i Ireneusz), dzieci brata Czesława (Janina i Teresa) oraz syn Stanisława (Stefan). Zapamiętały, że przyczyną jego wczesnej śmierci była gruźlica oraz iż najprawdopodobniej pochodził z Lubelszczyzny.
Opracowała Irena Kasperowicz-Ruka na podstawie informacji otrzymanych od Krzysztofa Skłodowskiego, informacji wynikającej z napisu umieszczonego na płycie czołowej pomnika z inicjatywy Heleny Zacios i jej rodzeństwa oraz na podstawie wspomnień Krystyny Jurczak (z d. Zacios), Ireneusza Zaciosa, Janiny Romaniuk i Teresy Białous – dwóch córek Czesława Malinowskiego oraz Stefana, syna Stanisława Malinowskiego.
1 Centralne Archiwum Wojskowe: https://wbh.wp.mil.pl/pl/skanywyszukiwarka_kartoteka_personalno_odznaczeniowa/?strona=3&szufladka=KARA-KARN oraz LISTA ODZNACZONYCH KRZYŻEM I MEDALEM NIEPODLEGŁOŚCI https://niezwyciezeni1918-2018.pl/nie/form/74,Lista-odznaczonych-Krzyzem-Niepodleglosci.html
14.05.2023 r.
W odkrytym dosłownie dzisiaj internetowo dostępnym Słowniku Legionistów Polskich 1914 – 1918 (https://zolnierze-niepodleglosci.pl/szukaj/?tag=slownik-legionistow-polskich-1914-1918 ) znajdujemy następującą informację:
Zygadło Józef
ur. 1 III 1900 w Tarnowie, s. Wojciecha i Marii, w. rzymskokatolickie, przyn. Tarnów. Szewc.
22 I 1918 zgłosił się w Krakowie do służby w Polskim Korpusie Posiłkowym. Po kwalifikacji przez komisję lekarską, odkomenderowany tego dnia do miejscowej Stacji Zbornej i skierowany do służby w piechocie2.
3.02.2024 r.
Zarejestrowany GRÓB WETERANA
Na podstawie art.3 ust. 11 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (Dz. U. z 2018 r., poz. 2529) Prezes Instytutu Pamięci Narodowej poinformował, że mogiła Józefa Zygadło, pochowanego na Starym Cmentarzu Parafialnym w Sejnach, została wpisana do centralnej ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski. Tabliczki z napisem GRÓB WETERANA WALK O WOLNOŚC I NIEPODLEGŁOŚĆ POLSKI oraz zaświadczenia z numerem ewidencyjnym mogiły zostały wręczone rodzinom przez Pana dr Marka Jedynaka, Dyrektora Oddziału IPN w Białymstoku dnia 24 sierpnia 2024 r. w Muzeum Kresów Rzeczypospolitej Obojga Narodów w Sejnach, w czasie uroczystości poświęconej 105. rocznicy wybuchu Powstania Sejneńskiego.
Pod adresem https://jzi.org.pl/geneo/ znajdujemy kopię aktu ślubu nr 30/1927 Józefa Zygadło i Józefy Malinowskiej, córki Ludwika i Stanisławy, z domu Leszczyńskiej:
Parafia | Sejny |
Rok | 1927 |
Akt | 30 |
Data ślubu | 1927-03-21 |
Imiona młodego | Józef |
Nazwisko młodego | Zygadło |
Miejscowość młodego (parafia) | Sejny |
Miejsce urodzenia młodego | Tarnów |
Stan cywilny młodego | kawaler |
Wiek młodego | 27 |
Imiona młodej | Józefa |
Nazwisko panieńskie młodej | Malinowska |
Miejscowość młodej (parafia) | Sejny |
Miejsce urodzenia młodej | Sejny |
Stan cywilny młodej | panna |
Wiek młodej | 23 |
Imię ojca młodego | Wojciech |
Imię matki młodego | Maria |
Nazwisko panieńskie matki młodego | Gucman |
Imię ojca młodej | Ludwik |
Imię matki młodej | Stanisława |
Nazwisko panieńskie matki młodej | Leszczyńska |
Świadkowie | Józef Woźniak (27) policjant posterunkowy z Sejn, złożył podpis Władysław Łągiewski (32) plutonowy zawodowy z Sejn, złozył podpis |
Młody uwagi | sierżant zawodowy, pozwolenie na ślub dane odnośną władzą wojskową, złożył podpis |
Młoda uwagi | złożyła podpis |
Inne uwagi | 3 zapowiedzi w kościele sejneńskim |
Ślubu udzielał | ks. Antoni Wężyk wikariusz sejneński |
Akt podpisał | ks. Wincenty Astasiewicz proboszcz sejneński |
Księga | Śluby 1923-1927 |
Osoba indeksująca | Urszula Orzechowska |