Szczepan Gerwel „Pszczoła”, ur. 25 XII 1895 roku w Sejnach, syn Jana i Antoniny z Myszczyńskich. Ukończył cztery klasy gimnazjum. Od 1918 roku był członkiem POW i uczestnikiem Powstania Sejneńskiego. Rolnik. Był radnym Rady Miejskiej Sejn, powołanej przez Bolesława Szczęsnego Herbaczewskiego 9 września 1919 roku, zaraz po zakończeniu Powstania Sejneńskiego. W 1932 roku został odznaczony Medalem Niepodległości („Monitor Polski” nr 167/1932, Dział C. Pozycja 349). Zmarł jesienią 1965 r. i został pochowany na Starym Cmentarzu w Sejnach.
Opracowała Irena Kasperowicz-Ruka na podstawie podanych źródeł1, napisu na cmentarnym nagrobku oraz informacji dotyczących faktów historycznych, przekazanych życzliwie przez Krzysztofa Skłodowskiego.
1 Stanisław Buchowski, Rada Miejska w Sejnach w okresie międzywojennym, http://www.astn.pl/r2003/rada.htm [dostęp: 25.05.2021 r.] oraz Irena Staniewicz, Administracja Sejn w okresie międzywojennym, Almanach Sejneński nr 3, Ośrodek ,,Pogranicze – sztuk, kultur, narodów ” w Sejnach, Sejny 2004, s. 141- 167 oraz Internetowa lista odznaczonych Krzyżem i Medalem Niepodległości: https://niezwyciezeni1918-2018.pl/nie/form/74,Lista-odznaczonych-Krzyzem-Niepodleglosci.html [dostęp: 30.05.2021 r.].
Z telefonicznych rozmów z Panem Józefem Szarejko z Gib dowiedzieliśmy się dużo o losach rodziny Szczepana Gerwela, gdyż siostra Pana Józefa, Władysława, wyszła za mąż za Stanisława, najmłodszego syna Szczepana Gerwela. Dowiadujemy się, że w czasie okupacji Niemcy wysiedlili całą rodzinę z Kolonii Sejny do Krasnogrudy, a sami przejęli dobrze dotąd prowadzone gospodarstwo rolne. Syn Szczepana Gerwela, Czesław, urodzony w 1913 r., był wojskowym. Po wrześniu 1939 r. znalazł się na Syberii, a tam wstąpił do Armii gen. Andersa. Walczył pod Monte Cassino w stopniu kapitana, a jego nazwisko zostało wymienione przez Melchiora Wańkowicza w słynnej książce Monte Cassino. Po wojnie wrócił do Polski i zamieszkał w Krakowie. Odwiedzał rodzinę w Sejnach, ale gdy Pan Józef Szarejko pytał go o walkę o Monte Cassino, to miał łzy w oczach i nie mógł mówić. Zmarł w Krakowie w 1991 r. i zgodnie z wyrażonym życzeniem został pochowany w Sejnach na Starym Cmentarzu obok ojca, Szczepana Gerwela.
Zarejestrowany GRÓB WETERANA
Na podstawie art.3 ust. 11 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (Dz. U. z 2018 r., poz. 2529) Prezes Instytutu Pamięci Narodowej poinformował, że mogiła Szczepana Gerwela, pochowanego na Starym Cmentarzu Parafialnym w Sejnach, została wpisana do centralnej ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski. Mogiła jego pochowanego obok syna, Czesława Gerwela została także zarejestrowana. Tabliczki z napisem GRÓB WETERANA WALK O WOLNOŚC I NIEPODLEGŁOŚĆ POLSKI oraz zaświadczenia z numerami ewidencyjnymi mogił dnia 23 sierpnia 2023 r. chciał wręczyć w Sejnach Przedstawicielom Rodziny Pan dr Marek Jedynak, Dyrektor Oddziału IPN w Białymstoku w czasie uroczystości specjalnie w tym celu zorganizowanej w siedzibie Muzeum Kresów Rzeczypospolitej Obojga Narodów przez Panią Beatę Dźwilewską, Prezesa Stowarzyszenia Zwolenników Idei Upamiętniania Komendanta ,,ZIUK” i członków Stowarzyszenia, przy współpracy z Panią Barbarą Miszkiel oraz z grupą przedstawicieli powstańczych rodzin w składzie: Halina i Jan Dzienisiewicz, Marta Dziemido, Irena Kasperowicz-Ruka, Bernard Kozakiewicz, Sławomir Rutkowski, Henryk Sylwista, a przede wszystkim przy życzliwej pomocy Księdza Prałata Zbigniewa Bzdaka, Proboszcza Parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Sejnach. Niestety nikogo z Rodziny Szczepana Gerwela nie było na uroczystości 23 sierpnia br. pomimo tego, że imienne zaproszenia na tę uroczystość zostało dużo wcześniej wysłane do trzech osób. Prosimy przedstawicieli Rodziny o kontakt mailowy <irka.kasperowicz@gmail.com> lub telefoniczny 698 592 168 w sprawie odebrania tabliczki oraz zaświadczenia.
20.01.2025 r.
Bezpośrednim dowodem na to, że Czesław Gerwel był weteranem bitwy pod Monte Cassino jest jego odznaczenie Krzyżem Monte Cassino (por. http://krzyz.montecassino.eu/search_name.php):
Gerwel Czesław (1913 – 1991), por. https://powstancy-sejnenscy.pl/gerwel-szczepan-1885-1965/
| Lp. | Stopień | Nazwisko i imię | Rocznik i Nr. Ew. | Nr. Krzyża Monte Cassino | Uwagi | Lokalizacja |
| 114. | ppor. | Gerwel Czesław | 1913/177 | 16992 | 15wbs 15 Wileński Batalion Strzelców “Wilków“ |