Kazimierz Hellmann (vel Hellman, Helman), urodził się około1 1843 r. Wnioskujemy o tym na podstawie bardzo wyraźnego napisu na cmentarnym nagrobku: zmarł 22 lutego 1920 r. w wieku 77 lat. Pan Jarosław Marczak napisał1, iż urodził się w Sejnach i „należał do oddziału powstańczego, z którego dobrowolnie powrócił, jednak „nie okazał prawdziwej skruchy i dawał wykrętne zeznania”. Był podejrzany, że „przyjmował w buncie szczególny udział”. Na podstawie rozporządzenia Murawiewa z 18 grudnia 1863 roku został zesłany pod ścisły dozór policji do guberni kazańskiej. Do Jardynia przybył wraz żoną Aleksandrą 1 czerwca 1864 roku. Żona wkrótce wyjechała. Zmarł 22 lutego 1920 roku. Został pochowany na Powązkach Wojskowych w Warszawie. Pośmiertnie został zweryfikowany jako podporucznik weteran pod numerem porządkowym 658/1920.”
Zauważmy, iż Kazimierz Hellmann urodzili się w Sejnach i prawdopodobnie był młodszym bratem Witolda Hellmanna (1839 – 1910), Powstańca Styczniowego, pochowanego na sejneńskim cmentarzu parafialnym (por. Hellmann, Witold (1839 – 1910), Powstaniec Styczniowy 1863, zarejestrowany GRÓB WETERANA – Powstańcy sejneńscy (powstancy-sejnenscy.pl). Mogiła Witolda Hellmanna została już w 2021 r. zarejestrowana przez Instytut Pamięci Narodowej jako GRÓB WETERANA walk o wolność i niepodległość Polski. Penetrując internetowe zbiory różnych dokumentów, które dotyczą Powstania Styczniowego, znajdujemy tam potwierdzenie autentyczności opisu losu Kazimierza Hellmanna. Musimy tylko zauważyć, że nazwisko Hellmann pisano tam różnie (Hellman2, Helman3), chociaż pisano o tych samych osobach.
Na stronach internetowych znajduje się obecnie wiele informacji, które dotyczą losów potomków Kazimierza Hellmanna. Dowiadujemy się stąd4, że Kazimierz Hellmann był Powstańcem Styczniowym, a po powrocie z zesłania utrzymywał się z pracy zarządcy majątku ziemskiego. Żona Kazimierza Hellmanna, Aleksandra, z domu Wasilewska, żyjąca w latach (1849–1944), była działaczką PPS o pseudonimie „Felicja”. Synowie Kazimierza i Aleksandry, Włodzimierz Jerzy (1880 – 1964) oraz Józef, byli działaczami PPS także. Syn Włodzimierz Jerzy wykazał się nadzwyczajnymi zasługami w walce o wolność i niepodległość Polski, a wnuk Włodzimierz Feliks był Powstańcem Warszawskim 19445. Syn Włodzimierz Jerzy został pochowany w jednej mogile z ojcem Kazimierzem na Warszawskich Powązkach Wojskowych. Z radością informujemy, iż ich wspólny grób został niedawno solidnie odnowiony przez Instytut Pamięci Narodowej6 (kwatera A9, rząd VIII, miejsce 3).
Opracowała Irena Kasperowicz-Ruka na podstawie podanych materiałów1-6 oraz na podstawie napisów na cmentarnym nagrobku.
1Jarosław Marczak, Weterani powstania styczniowego z Suwalszczyzny, Rocznik Augustowsko-Suwalskie, Wydawca: Augustowsko-Suwalskie Towarzystwo Naukowe, przy współpracy z Archiwum Państwowym w Suwałkach i Muzeum Okręgowym w Suwałkach, Tom XIII, 2013, s.125. Adres internetowy: http://www.astn.pl/r2013/weterani.htm
2Hellman – Katalog Powstańców Styczniowych (okiem.pl)
3Helman – Katalog Powstańców Styczniowych (okiem.pl)
4Hellmann Włodzimierz Jerzy: Hellmann Włodzimierz (Ladimir), ps. „Justyn” – Żołnierze Niepodległości (zolnierze-niepodleglosci.pl) lub https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82odzimierz_Hellmann
5https://www.1944.pl/powstancze-biogramy/wlodzimierz-hellmann,11521.html
12.02.2024 r. Zdjęcia mogiły, wykonane przez Irenę Kasperowicz-Ruka:
16.07.2024 r.
Dzięki uprzejmości Anonimowego Sympatyka naszej strony otrzymaliśmy adresy mailowe ogólnodostępnych internetowo informacji, dotyczących Kazimierza Hellmann. Oto pod adresem: https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/jednostka/-/jednostka/14208168?_Jednostka_delta=20&_Jednostka_resetCur=false&_Jednostka_cur=2&_Jednostka_id_jednostki=14208168 znajdujemy akt chrztu (i urodzin):
a następujący nekrolog pod adresem: https://polona2.pl/item/kurjer-warszawski-r-100-nr-55-24-lutego-1920-wyd-wieczorne,NzAzOTMyOA/7/#info:metadata
1Na podstawie nowych, życzliwie wskazanych nam materiałów, uściślić możemy datę urodzin Kazimierza Hellmanna. Urodził się nie około roku 1843, a w maju 1843 r. Był synem Ludwiki (z Łodkowskich?) i Józefa Hellmanna, lekarza powiatowego w Sejnach, który w 1843 r. miał 45 lat. Antonina Hellmann w 1866 r. wstąpiła w związek małżeński z Tadeuszem Heybowiczem, dziedzicem Folwarku Janiszki. Wiadomo, iż wspierał on Powstańców Styczniowych zaopatrzeniem żywnościowym. A z następującej kopii aktu ślubu wynika, iż Antonina była starszą siostrą Kazimierza Hellmanna, Powstańca Styczniowego (por. https://jzi.org.pl/geneo/):
| Parafia | Sejny |
| Rok | 1866 |
| Akt | 6 |
| Data ślubu | 1866-02-11 |
| Imiona młodego | Tadeusz |
| Nazwisko młodego | Hejbowicz |
| Miejscowość młodego (parafia) | Janiszki Folwark |
| Miejsce urodzenia młodego | Urdomin |
| Stan cywilny młodego | kawaler |
| Wiek młodego | 33 |
| Imiona młodej | Antonina |
| Nazwisko panieńskie młodej | Hellman |
| Miejscowość młodej (parafia) | Sejny |
| Miejsce urodzenia młodej | Pińczów (gub. radomska) |
| Stan cywilny młodej | panna |
| Wiek młodej | 28 |
| Imię ojca młodego | Aleksander |
| Imię matki młodego | Michalina |
| Nazwisko panieńskie matki młodego | Muczyńska |
| Imię ojca młodej | Józef |
| Imię matki młodej | Ludwika |
| Nazwisko panieńskie matki młodej | Laskowska |
| Świadkowie | Bronisław Hellman (28) urzędnik Dyrekcji Szczegółowej, z Suwałk; złożył podpis Franciszek Syrewicz (32) sekretarz wojenny naczelnika, z Sejn; złożył podpis |
| Młody uwagi | złożył podpis; ojciec dziedzic Folwarku Janiszki |
| Młoda uwagi | przy rodzicach; złożyła podpis; ojciec lekarz powiatu sejneńskiego |
| Inne uwagi | 1 zapowiedź oraz ślub w kościele sejneńskim; dyspensa nr 234 od 2 zapowiedzi od Biskupa Diecezji augustowskiej z dn. 1866-02-11 |
| Ślubu udzielał | ks. Cyprian Woronowicz |
| Akt podpisał | ks. Cyprian Woronowicz |
| Księga | UMZ 1866 |
| Osoba indeksująca | Wioletta Ostrowska |