Wacław Kwaterski urodził się w 1891 r. w Wigrańcach. Był synem Marcina. Działał w POW jako szeregowy czynny. Brał udział w Powstaniu Sejneńskim. Następnie służył przez 2,5 roku w Wojsku Polskim, już w randze kaprala. Był rolnikiem. Czy urodzony w 1891 r. Wacław Kwaterski jest tym samym Wacławem Kwaterskim, który urodził się w 1901 r., zmarł w 1986 r. i został pochowany na Starym Cmentarzu w Sejnach, a tylko data urodzin na pomniku jest błędnie zapisana? A może Wacław Kwaterski, syn Marcina, urodzony w Wigrańcach urodził się rzeczywiście w 1901 r. , a tylko data urodzin na liście członków POW, poświadczającej jego działalność w POW i służbę w Wojsku Polskim została błędnie zapisana? Prosimy rodzinę, krewnych i znajomych o pomoc w odpowiedzi na te trudne pytania.
Opracowała Irena Kasperowicz-Ruka na podstawie podanych źródeł1 oraz napisów na cmentarnym nagrobku.
1Centralne Archiwum Wojskowe https://wbh.wp.mil.pl/pl/skanywyszukiwarka_kartoteka_personalno_odznaczeniowa/?strona=3&szufladka=KARA-KARN oraz LISTA ODZNACZONYCH KRZYŻEM I MEDALEM NIEPODLEGŁOŚCI https://niezwyciezeni1918-2018.pl/nie/form/74,Lista-odznaczonych-Krzyzem-Niepodleglosci.html, Listy członków POW z lat 1918 – 1919, sporządzone przez Dominika Miszkiela i Piotra Szyryńskiego.
14.03.2023 r.
Dzięki uprzejmości Pana Stanisława Kwaterskiego dowiadujemy się, że z aktu zgonu wynika, iż jego Dziadek, Wacław Kwaterski, urodził się 10 lutego 1901 r. w Wigrańcach. Zmarł 25 marca 1986 r. w Jenorajściu. Był synem Marcina i Marianny, z domu Palewicz. Dowodem jego udziału w walkach o niepodległość Polski w latach 1919 – 1920 jest zachowana do dzisiaj książeczka wojskowa oraz pamięć rodziny o jego udziale w walkach w Powstaniu Sejneńskim na moście, nazywanym berżnickim, oraz pod Lwowem. Wacław Kwaterski ożenił się z Petronelą Fiedorowicz, która urodziła się w 1904 r. w Bierżałowcach. Petronela była córką Franciszka i Anny (z Janczulewiczów) Fiedorowicz. Imiona rodziców i miejsce urodzenia wskazują, że to jej bratem był Stanisław Fiedorowicz , który urodził się 3 lutego 1892 r. we wsi Bierżałowce, w gminie Berżniki, jako syn Franciszka i Anny Janczulewicz. Stanisław Fiedorowicz w 1932 r. został odznaczony Medalem Niepodległości („Monitor Polski” nr 167/1932, Dział C. poz. 300).
Wyjaśnienie różnicy między rzeczywistą datą urodzenia Wacława Kwaterskiego a datą odczytaną z kopii listy działaczy POW może tłumaczyć fakt, że stryj Wacława Kawterskiego miał nie tylko to samo nazwisko ale i imię. W młodym wieku wyjechał on do Ameryki i przez 24 lata pracował w kopalniach Pensylwanii. Po powrocie do Ojczyzny w 1929 r. zakupił gospodarstwo rolne w Jenorajściu i tam zamieszkał razem z rodziną swojego bratanka, Wacława Kwaterskiego. Pomimo różnicy wieku stryj i bratanek byli bardzo do siebie podobni. To może być przyczyną pomieszania dat urodzeń Wacławów Kwaterskich na liście działaczy POW przez osobę tworzącą tę listę.
Bardzo dziękujemy Panu Stanisławowi Kwaterskiemu za życzliwą pomoc w szukaniu odpowiedzi na postawione wyżej pytania.
20.04.2023 r.
Pan Stanisław Kwaterski dotarł do aktu zgonu z 1946 r. Wacława Kwaterskiego, stryja swojego dziadka Wacława Kwaterskiego, urodzonego w 1901 r., syna Marcina i Marianny, z domu Palewicz. Otóż stryj Wacław urodził się w 1875 r., był synem Leona i Katarzyny. W młodym wieku wyjechał do Ameryki i przez 24 lata pracował w kopalniach Pensylwanii, co wyklucza jego działalność w POW na terenie Sejneńszczyzny w latach 1917-1919. Wszystkie te fakty dowodzą, że na liście członków POW, sporządzonej przez Dominika Miszkiela, wymieniony jest dziadek Stanisława Kwaterskiego, Wacław Kwaterski, syn Marcina, a tylko błędnie zapisano tam datę jego urodzin jako rok 1891, a nie właściwy, 1901.
3.02.2024 r.
Zarejestrowany GRÓB WETERANA
Na podstawie art.3 ust. 11 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (Dz. U. z 2018 r., poz. 2529) Prezes Instytutu Pamięci Narodowej poinformował, że mogiła Wacława Kwaterskiego, pochowanego na Starym Cmentarzu Parafialnym w Sejnach, została wpisana do centralnej ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski. Tabliczki z napisem GRÓB WETERANA WALK O WOLNOŚC I NIEPODLEGŁOŚĆ POLSKI oraz zaświadczenia z numerem ewidencyjnym mogiły zostały wręczone rodzinom przez Pana dr Marka Jedynaka, Dyrektora Oddziału IPN w Białymstoku dnia 24 sierpnia 2024 r. w Muzeum Kresów w Sejnach, w czasie uroczystości poświęconej 105. rocznicy wybuchu Powstania Sejneńskiego.
22.04.2024 r.
Pod adresem https://jzi.org.pl/geneo/ znajdujemy kopię aktu zgonu nr 17/1942 Mieczysława Kwaterskiego, syna Wacława Kwaterskiego:
| Parafia | Sejny |
| Rok | 1942, nr 17/1942 |
| Data wpisu | 1942-02-06 |
| Miejscowość (parafia) | Janorajście |
| Imiona | Mieczysław |
| Nazwisko | Kwaterski |
| Płeć | Mężczyzna |
| Data zgonu | 1942-02-05 |
| Wiek | 11m |
| Imię ojca | Wacław |
| Nazwisko ojca | Kwaterski |
| Imię matki | Petronela |
| Nazwisko matki | Kwaterska |
| Nazwisko rodowe matki | Fiedorowicz |
| Osoby zgłaszające/świadkowie | Piotr Żukowski (27) rolnik z Konstantynówki; złożył podpis Wacław Kwaterski (40) ojciec zmarłego, rolnik z Janorajści; złożył podpis |
| Miejsce urodzenia | Janorajście |
| Uwagi | ur. 1941-03-30 |
| Akt podpisał | ks. Wincenty Astasiewicz |
| Księga | Zgony 1938-1942 |
| Osoba indeksująca | Wioletta Ostrowska |