Majewska, Stefania (1900 – 1983), zarejestrowany GRÓB WETERANA

(Por. Powstańcy Sejneńscy. Część I –  Wspomnienia i relacje. Część II –  Notki biograficzne. Praca zbiorowa pod red. Sławomira Rutkowskiego. Sejneńskie Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Sejny 2020, wydanie II, s. 33– 35.)

Stefania Majewska(ur. 19 listopada 1900 r.) z domu Kalwejt, siostra Feliksa. Należała do POW. Brała aktywny udział w Powstaniu Sejneńskim, była łączniczką. Dnia 18 listopada 1930 r. w Zambrowie wyszła za mąż za Witolda Majewskiego, który do jej rodzinnych Sejn przybył z Łomży za namową ks. Stanisława Pardo. Duchowny ten był dyrektorem Gimnazjum im. Piotra Skargi prowadzonym przez Związek Kapłanów Diecezji Łomżyńskiej „Unitas”. W 1923 r opuścił Łomżę, ponieważ został dyrektorem Gimnazjum Biskupiego im. św. Kazimierza w Sejnach. Witold Majewski wykładał tutaj język polski. Gimnazjum mieściło się w dawnym klasztorze podominikańskim. Stefania Kalwejt również była nauczycielką. W szkole podstawowej w Sejnach („pod lasem”) uczyła fizyki i matematyki. Seminarium nauczycielskie ukończyła w Łomży, jednak nie tam poznała przyszłego męża. „Pod koniec 1928 r. zacząłem coraz częściej odwiedzać p. Stefę Kalwejtównę” – nauczycielkę szkoły powszechnej. […]. W sierpniu 1915 r. rodzina [Stefanii – SR] wyjechała do Mińska Litewskiego, skąd latem 1918 r. wróciła do Sejn. Od roku 1913 Stefania uczęszczała do gimnazjum w Sejnach, następnie do gimnazjum polskiego w Mińsku. Pracowała również w ochronce polskiej. W latach 1919 – 1923 uczyła się w seminarium nauczycielskim w Łomży. Była łączniczką Polskiej Organizacji Wojskowej, wypełniała swą funkcję w powstaniu sejneńskim skierowanym przeciwko Litwinom w roku 1919. Jako łączniczce POW należał się jej Krzyż Niepodległości. Aby go jednak uzyskać trzeba było opisać w podaniu do kapituły swą działalność konspiracyjną. Stefania uznała takie niejako chwalenie się za coś niesłusznego i podania nie napisała, wobec czego dostała tylko Medal Niepodległości. Okazało się po latach, że Witold ze Stefanią nie znając się musieli się już spotykać wcześniej w końcu lipca 1920 r. na fortach łomżyńskich, gdy uczennice szkół średnich z tego miasta, odwiedzały swych kolegów z gimnazjum – ochotników w wojsku. W roku 1923 została nauczycielką w Kolnie, a w 1924 w Sejnach[1]. Stefania miała siostrę Janinę, która wyszła za mąż za Franciszka Pacyńskiego, którego ks. Pardo „sprowadził” aż z Poznania, ponieważ nigdzie w regionie nie mógł znaleźć nauczyciela greki i łaciny. Można więc powiedzieć, że pośrednio dyrektor Gimnazjum św. Kazimierza  przyczynił się do znalezienia mężów dwóm pannom Kalwejt. Pod koniec lat trzydziestych Witold (w 1934 r.) i Stefania (w 1935 r.) wyjechali do  Lidy. Witold i jego szwagier Franciszek Pacyński, nauczyciel języków klasycznych w sejneńskim gimnazjum ożeniony z siostrą Stefanii – Janiną, chcieli „jakoś ustabilizować swoje stanowiska [w gimnazjum], przynajmniej przedłużeniem kontraktu na pięć lat”, wysunęli ten postulat w roku 1934 (V 36). Gdy bp Łukomski odmówił, przenieśli się do gimnazjów państwowych. Witold dostał pracę w Lidzie w gimnazjum  nr 913 im. Jana Karola Chodkiewicza[2]. […]. Były kłopoty z przeniesieniem żony do Lidy, dopiero w 1935 r. przyjechała tam z dziećmi (Wiesław urodzony w roku 1931, historyk [profesor zwyczajny – SR], Zbigniew  urodzony w 1934, inżynier hutnik). Ostatecznie dopiero w roku 1936 uzyskała tu stałą posadę nauczycielki w Lidzie[3].Z córką i zięciem zamieszkała matka Stefanii Antonina Kalwejt z Jaroszewiczów. Spoczywa na cmentarzu w Lidzie. Kiedy wybuchła II wojna światowa, podczas okupacji sowieckiej, w listopadzie 1939 r., Stefania i Witold podjęli decyzję o wyjeździe. Atmosfera była tak gęsta, że tylko kwestią czasu było, kiedy Sowieci ich aresztują. Rodzina postanowiła udać się do Warszawy. Jako pierwszy w listopadową noc wyjechał Witold. Stefania dołączyła do niego w kwietniu. Janina Pacyńska, podobnie jak siostra, również w latach trzydziestych wyjechała wraz z mężem, tyle że do Nowogródka, gdzie Franciszek dostał posadę dyrektora gimnazjum. I tak samo po napaści Sowietów na Polskę 17 września 1939 roku musieli uciekać do Warszawy w obawie przed aresztowaniem. Także w tym wypadku mąż wyjechał jako pierwszy. Janina przyjechała z dwojgiem dzieci do Lidy i wraz ze Stefanią, i dwójką jej pociech, dzięki pomocy Witolda, udało się im dotrzeć do okupowanej stolicy. Franciszek Pacyński w czasie II wojny światowej działał w konspiracji w Delegaturze Rządowej w okupowanym kraju, podporządkowanej Rządowi Polskiemu w Londynie. W tym czasie zajmował się wywiadem. Po wojnie kontynuował swoją pracę w Liceum – siatce konspiracyjnej podlegającej bezpośrednio gen. Władysławowi Andersowi, który uważał, że sowiecka okupacja Polski jest tymczasowa, i że niebawem dojdzie do nowej wojny, tym razem Zachodu z ZSRR. Męża Janiny, który wtedy był wicedyrektorem Izby Przemysłowo-Handlowej w Warszawie, za tę przynależność w maju 1946 r aresztowało UB. W więzieniu przebywał do 1954 r. Natomiast Witold Majewski w 1943 r. wstąpił do Armii Krajowej pod peowiackim pseudonimem „Skiba”. Wziął udział w Powstaniu Warszawskim. Później przez pewien czas ukrywał się z żoną i dziećmi w Pruszkowie. Od 1945 Witold i Stefania zamieszkali w Ostrołęce, gdzie pracowali jako nauczyciele. On w Gimnazjum im. S. Leszczyńskiego, a ona w szkole powszechnej. W 1946 r. Majewscy przenieśli się do Pabianic[4], w których Witold był nauczycielem w Liceum im. Jędrzeja Śniadeckiego, a Stefania nauczycielką w szkole podstawowej. Warto dodać, że Witold Majewski był spokrewniony z Szymonem Konarskim. Matka Witolda, Emilia z Jaksów Konarska Majewska, była bratanicą Szymona Konarskiego. Cieńsza nić pokrewieństwa łączyła go także z Kunatami, właścicielami Krasnogrudy, ponieważ ciotka Szymona Konarskiego, Wiktoria, wyszła za maż za przedstawiciela rodu Kunat[5]. Stefania Majewska zmarła 3 sierpnia 1983 r. Spoczywa, wraz z ojcem Janem (zm. 28 sierpnia 1923 r.) i mężem Witoldem, który zmarł 27 czerwca 1984 r.[6], na Cmentarzu Stare Powązki, kwatera 89, rząd 3, miejsce 29[7].

Opracował Sławomir Rutkowski przy współpracy z synową, Barbarą Majewską i wnukiem, Robertem Klucznikiem.


[1]Wiesław Majewski, Witold Majewski (1901 – 1984). Polonista, wychowawca, patriota, katolik, [w:] „Chrześcijanie. T. XXI”, pod red. Bpa. Bohdana Bejzego, Niepokalanów 1995, s. 322 – 323.

[2]Ibidem, s. 323.

[3]Ibidem, s. 323 – 324.

[4]Ibidem, s. 330 – 332.

[5]Zbigniew Fałtynowicz, Miłosz. Krasnogruda, Sejny 2015, s. 16.

[6]Wiesław Majewski, Witold Majewski (1901 – 1984). Polonista, wychowawca, patriota, katolik, [w:] „Chrześcijanie. T. XXI”, pod red. Bpa. Bohdana Bejzego, Niepokalanów 1995, s. 339 – 340.

[7]Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne, [w:] https://cmentarze.um.warszawa.pl/pomnik.aspx?pom_id=25128, dostęp: [06. 05. 2020 r.].

7.01.2024 r.

Z wielką radością informujemy, iż pod adresem https://bip.ipn.gov.pl/bip/form/r6765301074,Majewska.html znajdujemy potwierdzenie rejestracji mogiły Stefanii Majewskiej w systemie ewidencji IPN jako GROBU WETERANA walk o wolność i niepodległość Polski. Stefania Majewska została pochowana na cmentarzu Stare Powązki w Warszawie, a jej mogiła należy do grupy kilku mogił tego cmentarza, zarejestrowanych w IPN jako GRÓB WETERANA z racji udziału w Powstaniu Sejneńskim 1919 r. To mogiły Kazimierza Heybowicza, Józefa Rosińskiego oraz Wandy Szafirówny.

Dodaj do zakładek Link.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *