Krejczman, Józef (1899 – 1978), zarejestrowany GRÓB WETERANA

Józef Krejczman, ur. 19 II 1899 roku w Sarnetkach w gminie Giby, syn Józefa. Ukończył szkołę elementarną. Od 1 V do 15 IX 1919 roku był członkiem POW komendy lokalnej „Posejnele” Nr 4 (Piotr Szyryński wymienił go na liście członków komendy lokalnej POW „Posejnele” Nr 4 podając jednak, że nie był zaprzysiężony). Jego przełożonymi byli Piotr Szyryński, komendant lokalny oraz Stanisław Bulwin. W czasie powstania sejneńskiego brał udział w walkach z Litwianami w Sejnach i Gibach. Rolnik. W 1929 roku mieszkał w folwarku Zaboryszki, w okresie międzywojennym mieszkał także w Gibach. W latach 30. był członkiem tamtejszej Placówki Związku Peowiaków. W 1938 roku jego wniosek o odznaczenie Medalem Niepodległości został odrzucony.

Opracował Krzysztof Skłodowski.

Irena Kasperowicz-Ruka dodaje, iż Pan Józef Szarejko, mieszkaniec Gib, wymienia Józefa Krejczmana jako ochotnika z Gib, który walczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. Na stronie straty.pl wśród ofiar niemieckiej okupacji wymieniony jest Józef Krejczman, urodzony 19 (brak miesiąca) 1899 r. w miejscowości Sarniki, rolnik na gospodarstwie, zamieszkały w Gibach. W 1944 r. został przez Niemców schwytany (ukrywał się w lasach powiatu sejneńskiego) i osadzony w więzieniu w Suwałkach za udzielanie pomocy ruchowi oporu. Inny dokument dotyczy Józefa Krejczmana, który urodził się 19 lutego 1898 r. w Gibach i od 23 czerwca 1944 r. był więźniem niemieckiego obozu koncentracyjnego Mauthausen-Gusen (Austria, ok. 20 km od Linzu). Pan Józef Szarejko z Gib potwierdza, że pomimo innych dat urodzenia i zniekształcenia nazwy miejsca urodzenia obie informacje dotyczą tej samej osoby, W Gibach za czasów II wojny światowej i czasach powojennych nie było dwóch Józefów Krejczmanów w ogóle, a w podobnym wieku tym bardziej. Obóz koncentracyjny Mauthausen-Gusenw został wyzwolony przez wojska amerykańskie 5 maja 1945 r. Józef Krejczman prawdopodobnie mógł pozostać w jednym z krajów Zachodu, a jednak powrócił do Gib. Na Nowym Cmentarzu w Sejnach została znaleziona mogiła Józefa Krejczmana, który urodził się w 1868 r., a zmarł w 1928 r.  Można przypuszczać, że był ojcem Józefa Krejczmana, urodzonego 19 lutego 1899 r., zmarłego 11 września 1978 r., który został pochowany na Starym Cmentarzu w Sejnach. W tym samym grobie pochowana została także Teodora Krejczman, zmarła 4 sierpnia 1979 r. Na liście ofiar Obławy Augustowskiej 1945 r. wymienieni są dwaj synowie małżeństwa Krejczmanów: Krejczman Czesław, syn Józefa i Teodory, urodzony 19.02.1926 roku w Zaboryszkach, zamieszkały w Gibach oraz Krejczman Stanisław, syn Józefa i Teodory, urodzony w 1928 roku w Zaboryszkach, zamieszkały we wsi Giby. Prosimy rodzinę, krewnych i znajomych  o uzupełnienie tego skromnego wspomnienia o tej tak tragicznie doświadczonej Rodzinie.

Opracowała Irena Kasperowicz-Ruka na podstawie informacji otrzymanych od Grzegorza Fimowicza o jego rozmowie z Józefem Szarejko, na podstawie osobistej telefonicznej rozmowy z Józefem Szarejko oraz na podstawie napisów na cmentarnych nagrobkach, odczytanych przez Martę Dziemido i Sławomira Rutkowskiego.

14.03.2023 r.

Dzięki uprzejmości Pani Haliny Wichert dowiadujemy się, że Józef Krejczman, zmarły w 1978 r. miał trzech braci. Jan i Stanisław byli działaczami POW, a najmłodszy brat, Bolesław (25.02.1914 – 15.04.2003) brał udział w obronie Warszawy we wrześniu 1939 r. W okresie niemieckiej okupacji działał w Puszczy Augustowskiej w akowskim oddziale ,,Żwirki”. Jesienią 1944 r. został przez sowietów aresztowany i wywieziony do obozu w Ostaszkowie, skąd wrócił po latach. Zmarł w 2003 r. i został pochowany na sejneńskim cmentarzu. Był ojcem Pani Haliny Wichert.

Dziękujemy Pani Halinie Wichert za cenne informacje, wzbogacające naszą wiedzę o patriotycznej działalności braci Krejczmanów oraz o jakże wysokiej za nią cenie.

15.03.2023 r.

Dzięki uprzejmości Pani Haliny Wichert został nawiązany kontakt telefoniczny z Panią Anną Krystofiak, najmłodszą córką Józefa Krejczmana. Rozmowa wniosła wiele cennych wiadomości, które nie tylko wzbogacają naszą wiedzę o losie Józefa Krejczmana, ale także prowadzą do wielu sprostowań. Otóż Józef Krejczman został przez Niemców schwytany w Niedzielę Palmową 1944 r. Wcześnie rano wyszedł ze swojej kryjówki i poszedł do sąsiada, Bolesława Rogalewskiego, aby podstrzyc włosy i ogolić się. Musiał być śledzony, gdyż szybko pojawili się Niemcy i razem ze Bolesławem Rogalewskim został aresztowany i wywieziony do niemieckiego obozu koncentracyjnego Gusen. Bolesław Rogalewski tam zginął. Józef Krejczman przeżył obóz tylko dlatego, że był przed aresztowaniem zdrowym i bardzo silnym człowiekiem, fizycznie i psychicznie. Wrócił z Gusen do Suwałk w czerwcu 1945 r. Tam spotkał się z żoną, która kolejny raz przywędrowała do Suwałk w poszukiwaniu syna Czesława, aresztowanego przez Rosjan 13 czerwca 1945 r. w Gibach. Do dzisiaj rodzina nie wie, kiedy i w jakich okolicznościach zginął Czesław Krejczman, brat Anny Krystofiak. Nie zginął zatem w lipcowej Obławie Augustowskiej. Blisko miesiąc wcześniej został uwięziony. Czesław Krejczman, wraz ze swoim stryjem Bolesławem działał w AK, w leśnym zgrupowaniu ,,Żwirki”. Za to zginął z rąk rosyjskich Czesław, a Bolesław jesienią 1944 roku został wywieziony do rosyjskiego obozu w Ostaszkowie, z którego po latach wrócił. Józef Krejczman przywędrował czy też przyjechał z Suwałk do Gib tuż przed Obławą Augustowską, Anna Krystofiak pamięta, jak w lipcowy dzień o 5 rano załomotało do drzwi ich domu trzech rosyjskich żołnierzy. Zabrali ojca oraz jej drugiego brata, Stanisława. Zawieziono ich do Wierśni. Ojciec miał dokumenty potwierdzające uwięzienie w niemieckim obozie koncentracyjnym i dlatego wkrótce go wypuszczono. Syn Stanisław podzielił los tak wielu ofiar Obławy Augustowskiej. Po tych wszystkich strasznych przeżyciach Józef Krejczman nie dał się złamać. W jego domu, przy każdej odpowiedniej okazji, śpiewano pieśni patriotyczne, a każdego 11 listopada Józef Krejczman ubierał się odświętnie i szedł na pochód czy spotkania, na których czczono Święto Niepodległości Polski.

Bardzo dziękujemy Pani Annie Krystofiak za tyle tak ważnych informacji. Namawiamy Rodzinę Pani Anny do podzielenia się z nami wspomnieniami i wiedzą o losach Rodziny Krejczmanów z Gib.

Zarejestrowany GRÓB WETERANA
Na podstawie art.3 ust. 11 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (Dz. U. z 2018 r., poz. 2529) Prezes Instytutu Pamięci Narodowej poinformował, że mogiła Józefa Krejczmana, pochowanego na  Starym Cmentarzu Parafialnym w Sejnach, została wpisana do centralnej ewidencji grobów  weteranów walk o wolność i niepodległość Polski. Tabliczkę z napisem GRÓB WETERANA WALK O WOLNOŚC I NIEPODLEGŁOŚĆ POLSKI  oraz zaświadczenie z numerem ewidencyjnym mogiły dnia 23 sierpnia 2023 r. wręczył w Sejnach przedstawicielom Rodziny Pan dr Marek Jedynak, Dyrektor Oddziału IPN w Białymstoku w czasie uroczystości specjalnie w tym celu zorganizowanej w siedzibie Muzeum Kresów Rzeczypospolitej Obojga Narodów przez Panią Beatę Dźwilewską, Prezesa Stowarzyszenia Zwolenników Idei Upamiętniania Komendanta ,,ZIUK” i członków Stowarzyszenia, przy współpracy z Panią Barbarą Miszkiel oraz z grupą przedstawicieli powstańczych rodzin w składzie: Halina i Jan Dzienisiewicz, Marta Dziemido, Irena Kasperowicz-Ruka, Bernard Kozakiewicz, Sławomir Rutkowski, Henryk Sylwista, a przede wszystkim przy życzliwej pomocy Księdza Prałata Zbigniewa Bzdaka, Proboszcza Parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Sejnach.

22.04.2024 r.

Pod adresem https://jzi.org.pl/geneo/ znajdujemy kopię aktu ślubu nr 28/1924 Józefa Krejczmana: 

ParafiaSejny
Rok1924
Akt28
Data ślubu1924-03-03
Imiona młodegoJózef
Nazwisko młodegoKrejczman
Miejscowość młodego (parafia)Giby
Miejsce urodzenia młodegoGiby
Stan cywilny młodegokawaler
Wiek młodego24
Imiona młodejTeodora
Nazwisko panieńskie młodejKuklewicz
Miejscowość młodej (parafia)Giby
Miejsce urodzenia młodejGiby
Stan cywilny młodejpanna
Wiek młodej25
Imię ojca młodegoJózef
Imię matki młodegoKarolina
Nazwisko panieńskie matki młodegoChrulska
Imię ojca młodejStanisław
Imię matki młodejWeronika
Nazwisko panieńskie matki młodejHołubowicz
ŚwiadkowieJózef Kuczyński (34) gospodarz z Gib
Franciszek Jabłoński (44) gospodarz z Gib
Inne uwagi2 zapowiedzi w kościele sejneńskim; od 3 zapowiedzi została uzyskana dyspensa
Ślubu udzielałks. Adam Jasionowski wikariusz sejneński
Akt podpisałKs. Stanisław Pardo proboszcz sejneński
KsięgaŚluby 1923-1927
Osoba indeksującaUrszula Orzechowska
Dodaj do zakładek Link.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *