Jan Żywek urodził się 24 czerwca 1894 r. Był synem Pawła i Franciszki, z domu Dymitrowskiej. W POW działał pod pseudonimem ,,Duda”. Nie wiemy, kiedy wstąpił do Wojska Polskiego. W Korpusie Ochrony Pogranicza, w 24 Baonie ,,Sejny” pełnił służbę w stopniu sierżanta (wachmistrza). Był ślusarzem, podoficerem zawodowym. Wiemy, że w 1939 r. sierżant Jan Żywek był dowódcą jednej ze strażnic 2. Kompanii Granicznej ,,Hołny Wolmera”. W 1934 r. został odznaczony Krzyżem Niepodległości (,,Monitor Polski” nr 6/1934, Dz. B. strona 2, poz. 846) Żywek Jan). Odznaczenie i dyplom wysłano 12 lutego 1934 r. na adres: Sejny, 3 maja 12, 24 Baon KOP. W opracowaniu Sejny w okresie okupacji hitlerowskiej Żywek Józef , a nie Żywek Jan, jest wymieniony przez Irenę Staniewicz jako żołnierz KOP, aresztowany w Sejnach 18 stycznia 1940 r., który zginął w niemieckim obozie koncentracyjnym Dachau. Strona straty.pl nie dostarcza nam żadnych informacji o Józefie Żywku, znajdujemy natomiast informacje o Janie Żywku, który urodził się w Warszawie w 1896 r., był synem Bronisława i zmarł na terenie Niemiec w 1945 r. Sprawdzamy, iż przed 1939 r. był on żołnierzem KOP i został odznaczony Krzyżem Walecznych. Jak duża zbieżność faktów! A my dalej nie wiemy, jaki był wojenny i powojenny los Jana Żywka, ur. w 1894 r., żołnierza KOP z Sejn. Nie wiemy, czy miał w Sejnach rodzinę, kiedy umarł i gdzie został pochowany. Na obu sejneńskich cmentarzach parafialnych nie ma mogiły, w której byłaby pochowana osoba o nazwisku Żywek. Prosimy o pomoc w ustaleniu losów Jana Żywka z Sejn te wszystkie osoby, które mogłyby coś na ten temat powiedzieć.
Opracowała Irena Kasperowicz-Ruka na podstawie podanych źródeł1.
1Mariusz Zemło, Jarosław Wojciechowicz, W służbie Ojczyźnie. Korpus Ochrony Pogranicza- 24 Baon ,,Sejny”, Instytut Pamięci Narodowej, Białystok-Warszawa 2019, s.73, 186. Centralne Archiwum Wojskowe https://wbh.wp.mil.pl/pl/skanywyszukiwarka_kartoteka_personalno_odznaczeniowa/?strona=3&szufladka=KARA-KARN oraz LISTA ODZNACZONYCH KRZYŻEM I MEDALEM NIEPODLEGŁOŚCI https://niezwyciezeni1918-2018.pl/nie/form/74,Lista-odznaczonych-Krzyzem-Niepodleglosci.html, Irena Staniewicz, Sejny w okresie okupacji hitlerowskiej, Almanach Sejneński nr 4, Ośrodek ,,Pogranicze – sztuk, kultur ” w Sejnach, Sejny 2005, s. 144. Strona internetowa straty.pl
12.02.2024 r.
- Na stronie straty.pl pojawiły się nowe informacje, dotyczące Jana Żywka. Cytujemy, za IPN Straty:
Dane osobowe
nazwisko Żywek imię Jan data urodzenia1896-06-24 miejsce urodzenia Warszawa data śmierci 1945-06-25
Informacje o prześladowaniach
Źródło: ITS Bad Arolsen rodzaj represji zmarł na terenie Niemiec data śmierci1945-06-25 dodatkowe informacje Nr więźnia: 49947 Przyczyna śmierci: D.M.A. Lokalizacja grobu: H/2/1200.
2. Pod adresami: 1) Wojskowe Biuro Historyczne (wp.mil.pl), https://wbh.wp.mil.pl/pl/skanywyszukiwarka_bazy_personalne/?kategoria_bazy_osobowej=1&imie=&nazwisko=%C5%BBywek&miejsce_urodzenia=&imie_ojca=&sygnatury=&sort=kategoria_bazy_osobowej&sort_type=%2B#wynik oraz 2) https://wbh.wp.mil.pl/pdfviewer/?f=/c/scans/VM/I.482.57-4885.pdf znajdujemy wiele szczegółowych informacji, dotyczących życia i dokonań Jana Żywka, opisanych przez niego we własnoręcznie sporządzonym życiorysie. Urodził się 24 czerwca 1896 r. we wsi Bronisław, w gminie Kąty, w powiecie Grójec, w województwie warszawskim. W rodzinnej wsi ukończył 3 klasy szkoły powszechnej. W latach 1907 – 1915 pomagał ojcu w pracy zarobkowej, 7 marca 1915 r. wstąpił w Kielcach do POW, a 2 lutego 1916 r. został przydzielony do I Brygady Legionów Polskich, 5 pułku piechoty, 2 kompanii. Został ranny 8 listopada 1916 r. w walce pod Stochodem. Po czterotygodniowym pobycie w szpitalu Jan Żywek wrócił do swojej kompanii, a w początkach 1917 r., w walkach nad Styrem został powtórnie ranny. Dwa miesiące przebywał na leczeniu w wojskowym szpitalu w Krakowie, po czym wrócił do swojej 2 kompanii 5 pułku piechoty Legionów. Dnia 23 listopada 1917 r. został osadzony w obozie jenieckim w Szczypiornie, a 18 stycznia 1918 r. uciekł z obozu i ukrywał się w Krakowie. Dnia 1 listopada 1918 r. powtórnie wstąpił do 5 pułku piechoty Legionów. Tym razem nie do 2, a do 9 kompanii. Na stopień starszego strzelca uzyskał awans 18 marca 1919 r., na kaprala 27 listopada 1919 r., na plutonowego 1 grudnia 1920 r., a od 1 czerwca 1922 r. mianowany został oficerem zawodowym. Był już wówczas absolwentem siedmioklasowej szkoły powszechnej. Jan Żywek 28 lutego 1925 r. został przeniesiony do służby w korpusie Ochrony Pogranicza, do 24 Baonu KOP w Sejnach. Zajmował tu stanowisko podoficera administracyjnego. Był żonaty, miał dwoje dzieci: Ryszarda, urodzonego 18 grudnia 1924 r. oraz Danutę, urodzoną 17 maja 1927 r.
Jan Żywek napisał w swoim życiorysie, iż w latach 1918 – 1920 brał udział we wszystkich bitwach szlaku bojowego 5 pułku piechoty Legionów. Musiał zatem we wrześniu 1920 r. walczyć także na naszej Sejneńskiej Ziemi, od której rozpoczęła się Bitwa Niemeńska. Jego 5 pułk piechoty Legionów należał bowiem do Grupy Uderzeniowej (Manewrowej), która przez Sejneńszczyznę przebiła się pod Lidę w manewrze oskrzydlającym wojska bolszewickie. Jan Żywek został odznaczony (trzykrotnie) Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości, Medalem za Wojnę 1918 – 1921 oraz Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari. Wniosek o nadanie tego najwyższego odznaczenia został zgłoszony w Grajewie 27 sierpnia 1920 r. za czyn wojenny, dokonany w bitwie stoczonej prze pułk 22 lipca 1920 r.
Opracowała Irena Kasperowicz-Ruka na podstawie cytowanych wyżej źródeł.
20.02.2024 r.
Dzięki uprzejmości Pani Ewy Męczyńskiej oraz dzięki Jej wysokim umiejętnościom poszukiwania informacji w niemieckich zbiorach archiwalnych dowiedzieliśmy się wielu szczegółów dotyczących ostatnich lat życia Jana Żywka. Od 25 lipca 1943 r. był on więźniem niemieckiego obozu koncentracyjnego Dachau. Nadano mu numer 49947. W zachowanej dokumentacji obozowej czytamy: zawód – murarz, adres zamieszkania – Włochy k/ Warszawy, ul. Sienkiewicza 44, imię ojca – Paweł, zawód ojca – rolnik , imię matki Franciszka, z domu Dimitrowska, imię żony – Helena, z domu Staszyńska. KL Dachau został wyzwolony przez wojska amerykańskie 29 kwietnia 1945 r., a Jan Żywek zmarł 24 czerwca 1945 r. Jako przyczynę śmierci podano Meokarditis, co można przetłumaczyć jako zapalenie mięśnia sercowego. Został pochowany 25 czerwca 1945 r. na cmentarzu Wald-Friedhof w Dachau, w kwaterze H, w rzędzie 2, na miejscu 1200, obok Franza Neumana, miejsce 1199 i Walentego Macucha, miejsce 1201. Cześć jego pamięci!