Klejs, Józef (1892 – ?)

Józef Klejs „Szyber”, ur. 17 X 1892 roku w Krzywólce w gminie Zaboryszki, syn Jana i Heleny z Busiłów. Wraz z rodzicami przeniósł się do Sejn, gdzie ukończył trzy klasy szkoły elementarnej. 19 XII 1918 roku wstąpił do POW. Następnie po ukończeniu terminu został piekarzem. W 1912 roku został powołany do służby wojskowej w armii carskiej. W wojsku zastał go wybuch I wojny światowej. Brał udział w walkach na froncie austriackim, gdzie dostał się do niewoli, w której przebywał trzy lata. „W roku 1917 [?] w mieście Czotcie, okręgu budapesztańskiego, wstąpił do wojska polskiego przeciw Rosji. Lecz z powodu wybuchu rewolucji na Węgrzech zostały pułki rozbrojone”. W 1918 roku przybył do Warszawy, gdzie wstąpił do POW składając przysięgę i przyjmując pseudonim „Szyber”. Następnie został skierowany do „Sejn celem zorganizowania oddziałów wojskowo-organizacyjnych, która już na terenie Suwalszczyzny, była zapoczątkowana”. W życiorysie z początku lat trzydziestych błędnie podał, że po przyjeździe do Sejn i nawiązaniu współpracy z Wacławem Zawadzkim, w styczniu [!] 1919 roku na jego polecenie [Wacław Zawadzki przybył na Sejneńszczyznę najprawdopodobniej w kwietniu 1919 roku] udał się do Zambrowa, w celu przedstawienia sytuacji na Sejneńszczyźnie. W początku marca 1919 roku w obecności ppor. Wacława Zawadzkiego i ppor. Janusza Ostrowskiego został ponownie zaprzysiężony i mianowany komendantem komendy lokalnej Nr 1 „Sejny” [informacja nieścisła – Janusz Ostrowski organizował wówczas podokręg kowieński, w marcu 1919 roku został aresztowany, po dwóch miesiącach zbiegł i przedostał się do Suwałk, gdzie objął wydział organizacyjny komendy Okręgu Suwalskiego POW]. „Po odbyciu ćwiczeń wykładanych przez Ob. Chełkowskiego we wsi Orzechowo, prowadzę ćwiczenia sam swojej komendy [informacje prawdopodobnie nie ścisłe, pchor. Józef Sibera „Franciszek Hełkowski”, został skierowany na Suwalszczyznę w kwietniu 1919 roku, od 15 VI 1919 pełnił funkcję komendanta Obwodu III Sejneńskiego]. Jednocześnie został wyznaczony komendantem i instruktorem broni na teren powiatu sejneńskiego. W związku z tym transportował na teren powiatu broń i amunicję przekazywaną przez stacjonujący na linii demarkacyjnej pułk suwalski, którą magazynował m.in. u Józefa Myszczyńskiego w Orzechowie i Stanisława Rapczyńskiego w Sumowie. Za własne pieniądze zakupił 7000 sztuk naboi. Zdobył też „2 konie czarne niemieckiej żandarmerii”, które dostarczył do suwalskiego pułku w Zambrowie. 20 VIII 1919 roku otrzymał rozkaz dostarczenia meldunku do stacjonującego w Augustowie oddziału konnego POW i zawiadomienia por. Antoniego Lipskiego, by natychmiast stawił się w miejscu koncentracji oddziałów powstańczych pod Sejnami. W drodze został zatrzymany przez patrol niemiecki pod zarzutem szpiegostwa. W czasie transportu, przejeżdżając w pobliżu rzeki Szczeberki, wskoczył do wody i mimo ognia karabinowego zbiegł. Po przekazaniu meldunku powrócił do swojego oddziału. 23 sierpnia 1919 roku na jego czele wziął udział w ataku na Sejny, zajmując odcinek „Cmentarz żydowski” i „Drogę Daniłowską do szosy suwalskiej”. Jak stwierdził w swojej relacji, w czasie walk zdobył jeden karabin maszynowy „Maxim”, 32 karabiny i 6 dubeltówek, dwa aparaty telefoniczne. Straty jego oddziału wyniosły dwóch zabitych – Szarejko Jan i Miszkiel Bolesław [być może chodzi o Stanisława Miszkiela (Mickiela)], a Feliks Kalwejt został ciężko ranny. Po zakończeniu powstania, do 1921 roku należał do Organizacji Strzelców Nadniemeńskich. Był radnym Rady Miejskiej Sejn. W początku lat 30. był komendantem Placówki w Sejnach oraz członkiem Zarządu Powiatowego Związku Peowiaków. Należał do Związku Rezerwistów RP, LOPP, Straży Ogniowej. W 1937 roku został członkiem Obozu Zjednoczenia Narodowego. Działał w organizacjach dobroczynnych i otaczał opieką biednych. Mieszkał w Sejnach przy ulicy Koszarnej 17. Był odznaczony Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921 oraz Medalem Niepodległości (w 1931 roku). Jego prośba o ponowne rozpatrzenie wniosku i przyznanie Krzyża Niepodległości została odrzucona na posiedzeniu Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości 5 XI 1935 roku.

Opracował Krzysztof Skłodowski.

Dodaj do zakładek Link.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *