(Por. Powstańcy Sejneńscy. Część I – Wspomnienia i relacje. Część II – Notki biograficzne. Praca zbiorowa pod red. Sławomira Rutkowskiego. Sejneńskie Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Sejny 2020, wydanie II, s. 32– 33.)
Stanisław Kozakiewicz ojciec, ur. 17 lipca 1868 r., i Stanisław Kozakiewicz syn, ur. w 1896 r., pochowani są w tym samym grobie na nowym cmentarzu w Sejnach. Obaj należeli do Polskiej Organizacji Wojskowej i brali udział w Powstaniu Sejneńskim. Pierwszy z nich jest dziadkiem Bernarda Kozakiewicza, który mieszka w Sejnach i pracuje społecznie w zarządzie Sejneńskiego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. Kozakiewicz ojciec był przedsiębiorczym i zaradnym człowiekiem. Majątek zdobyty w Ameryce umiejętnie zainwestował i pomnożył w Polsce. Pierwszy jego pobyt w USA był długi. Kiedy zbliżał się czas wyjazdu i miał już bilet powrotny (na statek) do kraju, udał się do banku po pieniądze, które z takim trudem zarobił w kopalni węgla w rejonie Chicago. Na miejscu jednak, zamiast dolarów, zastał zamknięte drzwi i napis „Bankrut”. W Sejnach Stanisławowi seniorowi, ożenionemu z Pauliną z Sobolewskich, kolega z Grodna, który go pewnego razu odwiedził, powiedział, że bank go prawdopodobnie przechytrzył, ponieważ takie przygody spotykają pracujących tam Polaków dość często. Pojechali razem do Ameryki i, nikogo wcześniej nie informując, poszli do tej pechowej instytucji. Okazało się, że bank nie dość, że nie zbankrutował, to tętnił życiem i miał się dobrze. Za pieniądze z pierwszego i drugiego wyjazdu wybudował dom (6 pokoi i kuchnia) i budynki gospodarcze w Gryszkańcach. Obora miała 80 m długości, stodoła posiadała 4 wrota, chlewnia mierzyła 40 m. Był jeszcze modrzewiowy spichlerz. Z tych wszystkich zabudowań do dziś pozostał jedynie dom. W gospodarstwie znajdowały się nowoczesne maszyny, jak lokomobila do młócenia zboża i orania pól, kosiarka konna do koszenia łąk czy żniwiarka. Liczyło ono początkowo ok. 50 hektarów własnych Stanisława Kozakiewicza seniora (częściowo kupionych za pieniądze z Ameryki, a częściowo odziedziczonych) i 50 ha dzierżawionych od skarbu państwa w latach 30-tych i przez okres wojny. Od 1921 dzierżawił od państwa 12 jezior, w tym: Gaładuś, Sejny, Hołny, Pomorze, Gremzdy, a także w osobnej umowie jezioro Wigry na spółkę z Korsakowskim (znanym powszechnie jako Korsak). Spółka jeziorna Kozakiewicz była największą firmą w regionie hodującą i odławiającą raki, wysyłane następnie do Francji i innych krajów Europy Zachodniej.
Kozakiewicz senior na wieść o zajmowaniu Ziem: Sejneńskiej, Suwalskiej i Augustowskiej przez Litwinów powrócił do Polski z Ameryki (do której po raz trzeci wyjechał), aby czynnie włączyć się w walkę o niepodległość. Był autorem odezwy do rządu polskiego w Warszawie z prośbą, aby ten nie pozostawiał osamotnionej Suwalszczyzny na pastwę nieprzyjaciela. Jego syn i spadkobierca, Wacław, ojciec Bernarda Kozakiewicza, odstąpił w 1938 r. gospodarstwo w Gryszkańcach siostrze Helenie, a sam zajął się zaopatrywaniem (podratem) strażnic Korpusu Ochrony Pogranicza, od Wiżajn do Lipska, w żywność, co robił już i wcześniej, ale teraz mógł się temu bardziej poświęcić. Podrat był pozyskiwany z tych 50 ha dzierżawionych. Kozakiewicz senior pomagał synowi w prowadzeniu rolniczych przedsięwzięć właściwie aż do wybuchu II wojny światowej.
Stanisław Kozakiewicz syn ukończył gimnazjum agrotechniczne w Wilnie. Ojciec zamierzał kupić mu duży majątek ziemski w Szejpiszkach. Nigdy jednak nie doszło do finalizacji transakcji z uwagi na męczeńską śmierć Kozakiewicza juniora. Zanim ona nastąpiła, wziął udział w polskich walkach o niepodległość w dwóch brzemiennych w dziejowe skutki latach 1919 – 1920. W roku 1920 szedł z kolegami – Adolfem Płoneckim i Teofilem Albowiczem (członkami POW) do Suwałk do 41 Suwalskiego Pułku Piechoty. Była wojna polsko-bolszewicka i nieśli meldunki wojskowe z Wilna. Po drodze stanęli w Gryszkańcach, rodzinnym domu Stanisława juniora. Wśród pracowników, pracujących w gospodarstwie, była Litwinka, która szybko doniosła do jednej z band litewskich, grasujących na Sejneńszczyźnie, o przybyciu byłych powstańców sejneńskich. Dowiedziała się, że mieli zanocować w Michnowcach (u wujka Stanisława) i rano udać się do Suwałk. Grupa Litwinów zastała Kozakiewicza juniora, Płoneckiego i Albowicza śpiących na sianie w stodole. Tylko ostatniemu z nich udało się uciec przez strzechę, w której wydarł dziurę. Niestety, Kozakiewicz junior i Płonecki zostali zamordowali okrutną śmiercią. Torturowano ich, zdzierano z ciał pasy skóry i posypywano solą, kłuto bagnetami. Ostatecznie śmierć ponieśli w Klejwach w majątku Borewiczów, gdzie Stanisław junior i Płonecki zostali zaciągnięci. Stało się to 21 lipca 1920 r. Litwini grozili śmiercią całej rodzinie Kozakiewiczów. Ojciec Bernarda Wacław ukrywał się do wiosny 1922 r.
Adolf Płonecki został pochowany w grobie rodzinnym Kozakiewiczów, obok Stanisława juniora i Stanisława seniora (który zmarł w czasie II wojny światowej). Czyli w jednym miejscu wieczny spoczynek znaleźli trzej Powstańcy Sejneńscy.
Opracował Sławomir Rutkowski na podstawie informacji przekazanych przez Bernarda Kozakiewicza i jego brata Krzysztofa Kozakiewicza, dla których Stanisław Kozakiewicz ojciec był dziadkiem, a Stanisław Kozakiewicz syn – stryjem.
Irena Kasperowicz-Ruka dodaje, że Stanisław Kozakiewicz – junior oraz Adolf Płonecki w 1931 r. zostali odznaczeni pośmiertnie Medalem Niepodległości (,,Monitor Polski” nr 179/1931, Dział C. poz. 237 i 353)1.
1 Centralne Archiwum Wojskowe: https://wbh.wp.mil.pl/pl/skanywyszukiwarka_kartoteka_personalno_odznaczeniowa/?strona=3&szufladka=KARA-KARN oraz LISTA ODZNACZONYCH KRZYŻEM I MEDALEM NIEPODLEGŁOŚCI https://niezwyciezeni1918-2018.pl/nie/form/74,Lista-odznaczonych-Krzyzem-Niepodleglosci.html.
Pod adresem https://jzi.org.pl/geneo/ znajdujemy kopię aktu chrztu (i urodzin) nr 119/1868 Stanisława Kozakiewicza (ojca):
| Parafia | Sejny |
| Rok | 1868 |
| Akt | 119 |
| Data Chrztu | 1868-08-02 |
| Miejscowość (parafia) | Gryszkańce |
| Imiona | Stanisław |
| Nazwisko | Kozakiewicz |
| Płeć | Mężczyzna |
| Data urodzenia | 1868-07-30 |
| Imię ojca | Antoni |
| Nazwisko ojca | Kozakiewicz |
| Wiek ojca | 30 |
| Imię matki | Katarzyna |
| Nazwisko matki | Przekopska |
| Wiek matki | 30 |
| Chrzestni | Józef Molner Rozalia Lewkiewicz |
| Osoby zgłaszające/świadkowie/asysta | Józef Molner (35) gospodarz z Sumowa Wincenty Lewkiewicz (50) gospodarz z Gryszkańców |
| Ojciec | gospodarz |
| Akt podpisał | ks. Cyprian Woronowicz |
| Księga | Urodzenia 1864-1869 |
| Osoba indeksująca | Wioletta Ostrowska |
Pod adresem https://jzi.org.pl/geneo/ znajdujemy kopię aktu zgonu Stanisława Kozakiewicza (ojca):
| Parafia | Sejny |
| Rok | 1940 |
| Data wpisu | 1940-12-19 |
| Miejscowość (parafia) | Gryszkańce |
| Imiona | Stanisław |
| Nazwisko | Kozakiewicz |
| Płeć | Mężczyzna |
| Data zgonu | 1940-12-19 |
| Wiek | 72 |
| Małżonek | Paulina z d. Sobolewska |
| Imię ojca | Antoni |
| Nazwisko ojca | Kozakiewicz |
| Imię matki | Katarzyna |
| Nazwisko matki | Kozakiewicz |
| Nazwisko rodowe matki | Przekopska |
| Stan cywilny | żonaty |
| Osoby zgłaszające/świadkowie | Józef Azarewicz (40) rolnik z Gryszkańców Wacław Kozakiewicz (33) syn zmarłej, rolnik z Gryszkańców |
| Miejsce urodzenia | Gryszkańce |
| Uwagi | ur. 1866-07-30; rolnik |
| Akt podpisał | ks. Wincenty Astasiewicz |
| Księga | Zgony 1938-1942 |
| Osoba indeksująca | Wioletta Ostrowska |
Na podstawie art.3 ust. 11 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (Dz. U. z 2018 r., poz. 2529) Prezes Instytutu Pamięci Narodowej poinformował, że mogiła Stanisława Kozakiewicza, pochowanego na Nowym Cmentarzu Parafialnym w Sejnach, została wpisana do centralnej ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski. Tabliczka z napisem GRÓB WETERANA WALK O WOLNOŚC I NIEPODLEGŁOŚĆ POLSKI została wręczona rodzinie przez prof. dr hab. Piotra Kardelę, Dyrektora oddziału IPN w Białymstoku oraz przez dr Jarosława Schabieńskiego, Naczelnika Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN dnia 23 sierpnia 2021 r., w trakcie uroczystości osłaniania w Sejnach tablicy poświęconej pamięci Tadeusza Katelbacha.