Nietubyć, Aleksander (1902 – 1975)

(Por. Powstańcy Sejneńscy. Część I – Wspomnienia i relacje. Część II – Notki biograficzne. Praca zbiorowa pod red. Sławomira Rutkowskiego. Sejneńskie Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Sejny 2020, wydanie II, s. 66 – 67.)

Nietubyć (występuje też błędnie jako Nietubić, Nietubycz) Aleksander ps. „Dębowski”, ur. 3 maja 1902 roku w Suwałkach, syn Kazimierza (1867–1945) i Julianny z domu Andryszczyk (1877–1960).

W początku 1917 roku (według innych informacji w październiku 1918 roku) wstąpił do POW w Bakałarzewie. Po uruchomieniu gimnazjum w Suwałkach rozpoczął w nim naukę. Członek Sokoła. Po utworzeniu Dowództwa Obrony Kresów Ziemi Suwalskiej pracował w jego oddziale wywiadowczym. Ukończył „kurs podoficerski POW”. Brał udział w akcji wysadzenia torów w Bakaniuku 4/5 i Dąbrówce 5/6 czerwca 1919 r. W czasie Powstania Sejneńskiego żołnierz I Suwalskiej Kompanii Ochotniczej, kapral – sekcyjny, zastępca dowódcy plutonu szturmowego. 10 października 1919 roku wstąpił jako ochotnik do Wojska Polskiego do „oddziału rotmistrza Dąbrowskiego” i brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej oraz walkach z Litwinami. W styczniu 1921 roku został zdemobilizowany na własną prośbę. W 1923 roku został powołany do odbycia czynnej służby wojskowej do 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich. W kwietniu 1924 roku został zwolniony do rezerwy. W czerwcu 1924 roku rozpoczął pracę w Urzędzie Pocztowym w Druskiennikach, w 1926 roku został naczelnikiem Urzędu Pocztowego w Raduniu, a od 1931 roku w Smorgoniach w powiecie oszmiańskim. Należał do Związku Rezerwistów i Związku Strzeleckiego. Ze względu na zajmowane stanowisko po ogłoszeniu mobilizacji został reklamowany i nie brał udziału w wojnie 1939 roku. Po agresji sowieckiej, 9 października 1939 roku został aresztowany i do 20 czerwca 1940 roku przetrzymywany w więzieniu w Oszmianie, a następnie do 30 maja 1941 roku w więzieniu w Witebsku. Został skazany na 8 lat pobytu w łagrach poprawczych i skierowany do obozu Buchta, Nachodka za Władywostokiem. 26 września 1941 roku został zwolniony na podstawie amnestii ogłoszonej po zawarciu układu Sikorski-Majski. Zgłosił się do stacjonującego w Buzułuku Sztabu Armii Polskiej w ZSRR i został przydzielony w charakterze podoficera żywnościowego Kwatery Głównej 9 Dywizji Piechoty. 25 marca 1942 roku opuścił wraz z dywizją terytorium ZSRR i 16 lipca, po reorganizacji i utworzeniu 3 Dywizji Strzelców Karpackich, otrzymał przydział do Poczty Polowej nr 111. Za działalność w POW był odznaczony Krzyżem Walecznych, Krzyżem Niepodległości oraz Krzyżem POW. Zmarł w 1975 roku1. Opracował Krzysztof Skłodowski.

Urodzony w Suwałkach 3 maja 1902 r. Podczas okupacji niemieckiej w m-cu październiku 1918 r wstąpiłem do P.O.W. w miasteczku Bakałarzewo pow. suwalskiego. Po kilku miesiącach wyjechałem do Suwałk gdzie wstąpiłem do gimnazjum, i tamże zostałem przydzielony do oddziału wywiadowczego, gdzie

po przeszkoleniu uzyskałem stopień sekcyjnego. Brałem czynny udział przy wysadzaniu toru kolejowego wiodącego z Suwałk do Raczek koło wsi Poddubówek oraz w kilka tygodni później koło wsi Okuniowiec. W sierpniu 1919 roku otrzymałem rozkaz wymarszu do oddziału partyzanckiego tworzącego się na Litwie w pow. sejneńskim, gdzie stawiłem się i przydzielono mnie do oddziału szturmowego w charakterze zastępcy komend. plutonu. Kom. plutonu był podch. Lech., kom. komp. por. Ostrowski, zaś komendantem całości por. Zawadzki, który poległ w walkach pod Sejnami. Brałem czynny udział w kilku potyczkach z Litwinami oraz przy zdobywaniu m. Sejn. W P.O.W. przebyłem do dnia 10/X 1919 r. i w tymże czasie wstąpiłem do wojska polskiego jako ochotnik do oddziału rtm. Dąbrowskiego. Brałem udział w walkach z Bolszewikami oraz na terenie Litwy Środkowej z Litwinami. W styczniu r. 1921 na własne żądanie zostałem zwolniony z wojska. Od roku 1924 pracuję na poczcie. Za czynną pracę w POW oraz występowanie z bronią w ręku, zostałem odznaczony „Krzyżem Walecznych2.

Aleksander Nietubyć i jego żona Kazimiera spoczywają na katolickim Cmentarzu Mt. Hope w mieście Pontiac, stanie Michigan w USA. Grób znajduje się niedaleko zbiegu ulic Orchard Lake Rd i Voorheis St (Sekcja M, nr 045, grób C)3.


1 Grupa Rekonstrukcji Historycznej “Garnizon Suwałki”, Facebook, https://www.facebook.com/774781075891667/photos/a.774781249224983/3004110102958742/?type=3&theater, dostęp: [05. 05. 2020 r.].

2 Dokument źródłowy ze zbiorów Krisa A. Nietubyc: Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości, punkt 6 tegoż: „Dokładny życiorys i przebieg pracy ideowo-niepodległościowej” – napisany odręcznie przez A. Nietubycia. Dokument posiada pieczątkę treści: „Wojskowe Biuro Historyczne im. gen, broni Kazimierza Sosnkowskiego. Nietubyć Aleksander; MN 17. 09. 1932”.

3 Dokładną lokalizację grobu A. Nitubycia podał jego wnuk Kris A. Nietubyc. Serdecznie dziękujemy.

Dodaj do zakładek Link.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *