Pawłowski, Jerzy Adolf Andrzej (1890 – 1942), KL Mauthausen-Gusen

Jerzy Adolf Andrzej Pawłowski, „Nawara” ur. 17 VIII 1890 roku w Kutnie, syn Andrzeja (adwokata) i Anny z Żarskich. Nauki początkowe pobierał w domu i w szkole elementarnej w Kutnie. W 1902 roku został przyjęty do Gimnazjum Pawła Chrzanowskiego w Warszawie. W 1904 roku (?) za czynny udział w strajku szkolnym został wydalony bez prawa wstępu do szkół rządowych. Po powrocie do Kutna kontynuował naukę samodzielnie oraz na „tak zwanych kompletach szkolnych z wykładowym językiem polskim”. Od 1907 roku uczęszczał do szkoły handlowej polskiej Macierzy Szkolnej w Kutnie. Po ukończeniu piątej klasy rozpoczął pracę w kancelarii adwokackiej ojca i w Sądzie Pokoju w Kutnie. W latach 1904–1906 utrzymywał kontakt z kutnowską organizacją PPS, zajmując się propagandą i kolportażem literatury niepodległościowej i „Robotnika”. Po rozłamie w partii przerwał działalność. 10 XI 1915 roku wstąpił do POW. Z rozkazu kpt. Denchofa-Czarnockiego został mianowany komendantem organizacji w Kutnie i pełnił te funkcję do 1 V 1917 roku. Następnie „przeszedł do Wydziału paszportowego i wywiadowczego”. Z polecenia organizacji podjął pracę  w zarządzie dóbr kutnowskich Adama Zawadzkiego, gdzie zorganizował wówczas punkt przerzutowy dla legionistów zbiegłych z obozu internowanych w Szczypiornie. Przygotowywał paszporty i odzież dla uciekinierów. Jednocześnie zorganizował w Kutnie towarzystwo dramatyczne „Miłośnicy Sceny”, Koło Sportowe, Koło Młodzieży Rzemieślniczej, Ligę Kobiet, Ligę Pogotowia Wojennego oraz Pomocniczy Komitet Wojskowy – „jako ekspozytury P.O.W. W chwili rozbrojenia okupantów odebrał takowym większą ilość amunicji i umundurowania i dwa auta ciężarowe i jedno osobowe. W początkach grudnia 1918 r. został mianowany przez ppor. Górzyńskiego Floriana, ówczesnego d-cę miasta Kutna kapralem”. Członkiem POW pozostawał do 13 XII 1918 roku. Następnie ze względu na konieczność podjęcia pracy zarobkowej i utrzymania chorego i znajdującego się w podeszłym wieku ojca oraz rodzeństwa wstąpił do Policji Państwowej. Po śmierci ojca i uregulowaniu spraw rodzinnych, we wrześniu 1919 roku ponownie zgłosił się do wojska i wstąpił do 30 Pułku Piechoty (?). W maju 1921 roku służył jako starszy żandarm w Szwadronie Szkolnym Żandarmerii Polowej w Warszawie, a później w Dowództwie żandarmerii Polowej Okręgu Etapowego w Wilnie. Później był podoficerem zawodowym 24 Baonu KOP „Sejny”. Awansował do stopnia sierżanta. Ze względu na stan zdrowia z dniem 1 IV 1936 roku został przeniesiony w stan spoczynku. Później pracował jako urzędnik sądowy. Mieszkał w Sejnach przy ulicy Zawadzkiego 24. Był członkiem Placówki Związku Peowiaków w Sejnach. 21 IV 1940 roku został aresztowany przez Niemców w ramach akcji zatrzymań polskiej inteligencji, a następnie osadzony w obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen, gdzie został zamordowany w 1942 roku (według innych informacji zginął 4 II 1941 roku w Dachau). Był żonaty z Heleną z Ostrowskich. Jego prochy złożono w grobie rodzinnym Ostrowskich na cmentarzu w Sejnach. Był odznaczony Krzyżem Niepodległości (w 1937 roku), Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921 oraz Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.

Opracował Krzysztof Skłodowski.

Na Starym Cmentarzu w Sejnach pochowane są rodzice oraz dwie siostry Heleny Pawłowskiej, żony Jerzego Pawłowskiego. Pochowani są tam także mężowie sióstr żony: Michał Kupstas oraz Józef Szmigielski (informacja pochodząca z napisów odczytanych z cmentarnego nagrobka).

Dodaj do zakładek Link.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *