Pawłowski, Jerzy Adolf Andrzej (1890 – 1942), KL Mauthausen-Gusen

Jerzy Adolf Andrzej Pawłowski, „Nawara” ur. 17 VIII 1890 roku w Kutnie, syn Andrzeja (adwokata) i Anny z Żarskich. Nauki początkowe pobierał w domu i w szkole elementarnej w Kutnie. W 1902 roku został przyjęty do Gimnazjum Pawła Chrzanowskiego w Warszawie. W 1904 roku (?) za czynny udział w strajku szkolnym został wydalony bez prawa wstępu do szkół rządowych. Po powrocie do Kutna kontynuował naukę samodzielnie oraz na „tak zwanych kompletach szkolnych z wykładowym językiem polskim”. Od 1907 roku uczęszczał do szkoły handlowej polskiej Macierzy Szkolnej w Kutnie. Po ukończeniu piątej klasy rozpoczął pracę w kancelarii adwokackiej ojca i w Sądzie Pokoju w Kutnie. W latach 1904–1906 utrzymywał kontakt z kutnowską organizacją PPS, zajmując się propagandą i kolportażem literatury niepodległościowej i „Robotnika”. Po rozłamie w partii przerwał działalność. 10 XI 1915 roku wstąpił do POW. Z rozkazu kpt. Denchofa-Czarnockiego został mianowany komendantem organizacji w Kutnie i pełnił te funkcję do 1 V 1917 roku. Następnie „przeszedł do Wydziału paszportowego i wywiadowczego”. Z polecenia organizacji podjął pracę  w zarządzie dóbr kutnowskich Adama Zawadzkiego, gdzie zorganizował wówczas punkt przerzutowy dla legionistów zbiegłych z obozu internowanych w Szczypiornie. Przygotowywał paszporty i odzież dla uciekinierów. Jednocześnie zorganizował w Kutnie towarzystwo dramatyczne „Miłośnicy Sceny”, Koło Sportowe, Koło Młodzieży Rzemieślniczej, Ligę Kobiet, Ligę Pogotowia Wojennego oraz Pomocniczy Komitet Wojskowy – „jako ekspozytury P.O.W. W chwili rozbrojenia okupantów odebrał takowym większą ilość amunicji i umundurowania i dwa auta ciężarowe i jedno osobowe. W początkach grudnia 1918 r. został mianowany przez ppor. Górzyńskiego Floriana, ówczesnego d-cę miasta Kutna kapralem”. Członkiem POW pozostawał do 13 XII 1918 roku. Następnie ze względu na konieczność podjęcia pracy zarobkowej i utrzymania chorego i znajdującego się w podeszłym wieku ojca oraz rodzeństwa wstąpił do Policji Państwowej. Po śmierci ojca i uregulowaniu spraw rodzinnych, we wrześniu 1919 roku ponownie zgłosił się do wojska i wstąpił do 30 Pułku Piechoty (?). W maju 1921 roku służył jako starszy żandarm w Szwadronie Szkolnym Żandarmerii Polowej w Warszawie, a później w Dowództwie żandarmerii Polowej Okręgu Etapowego w Wilnie. Później był podoficerem zawodowym 24 Baonu KOP „Sejny”. Awansował do stopnia sierżanta. Ze względu na stan zdrowia z dniem 1 IV 1936 roku został przeniesiony w stan spoczynku. Później pracował jako urzędnik sądowy. Mieszkał w Sejnach przy ulicy Zawadzkiego 24. Był członkiem Placówki Związku Peowiaków w Sejnach. 21 IV 1940 roku został aresztowany przez Niemców w ramach akcji zatrzymań polskiej inteligencji, a następnie osadzony w obozie koncentracyjnym Mauthausen-Gusen, gdzie został zamordowany w 1942 roku (według innych informacji zginął 4 II 1941 roku w Dachau). Był żonaty z Heleną z Ostrowskich. Jego prochy złożono w grobie rodzinnym Ostrowskich na cmentarzu w Sejnach. Był odznaczony Krzyżem Niepodległości (w 1937 roku), Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921 oraz Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.

Opracował Krzysztof Skłodowski.

Na Starym Cmentarzu w Sejnach pochowani są rodzice oraz dwie siostry Heleny Pawłowskiej, żony Jerzego Pawłowskiego: Adela i Maria. Pochowani są tam także ich mężowie: Michał Kupstas oraz Józef Szmigielski (informacja pochodząca z napisów, odczytanych z cmentarnego nagrobka).

23.04.2024 r.

Pod adresem https://jzi.org.pl/geneo/ znajdujemy kopię aktu ślubu nr 43/1927 Jerzego Pawłowskiego i Heleny Ostrowskiej:

ParafiaSejny
Rok1927
Akt43
Data ślubu1927-07-06
Imiona młodegoJerzy Andrzej Adolf
Nazwisko młodegoPawłowski
Miejscowość młodego (parafia)Sejny
Miejsce urodzenia młodegoKutno
Stan cywilny młodegokawaler
Wiek młodego37
Imiona młodejHelena
Nazwisko panieńskie młodejOstrowska
Miejscowość młodej (parafia)Sejny
Miejsce urodzenia młodejSejny
Stan cywilny młodejpanna
Wiek młodej27
Imię ojca młodegoAndrzej 
Imię matki młodegoAnna Leokadia 
Nazwisko panieńskie matki młodegoŻarska
Imię ojca młodejMichał
Imię matki młodejAdela
Nazwisko panieńskie matki młodejMakowska
ŚwiadkowieGrzegorz Zadworny (27) podoficer zawodowy z Sejn, złozył podpis
Józef Szmigielski (29) podoficer zawodowy z Sejn, złożył podpis
Młody uwagipodoficer zawodowy, pozwolenie na ślub dane odnośną władzą wojskową, złożył podpis
Młoda uwagizłożyła podpis
Inne uwagi3 zapowiedzi w kościele sejneńskim
Ślubu udzielałks. Wincenty Astasiewicz proboszcz sejneński
Akt podpisałks. Wincenty Astasiewicz proboszcz sejneński
KsięgaŚluby 1923-1927
Osoba indeksującaUrszula Orzechowska
Dodaj do zakładek Link.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *