Szmigielski, Józef (1897 – 1969)

Józef Szmigielski (Śmigielski), ur. 19 III 1897 roku w Lubowie w powiecie kalwaryjskim, syn Ignacego i Józefy ze Szczuków. W 1911 roku ukończył trzyklasową szkołę miejską w Lubowie i za namową nauczyciela Boszysa i pod jego kierunkiem do końca 1912 roku przygotowywał się do egzaminów do seminarium nauczycielskiego. W 1913 roku wyjechał do mieszkającej w Mińsku ciotki i tam został przyjęty na pierwszy kurs seminarium. Po wybuchu I wojny światowej i śmierci ciotki, będąc uczniem 2 kursu musiał przerwać naukę i podjął prace jako zarządzający piekarnią Punktu Zaopatrzenia Nr 7a w Ratomce Wszechrosyjskiego Sojuzu Ziemskiego. 10 IX 1916 roku został powołany do służby wojskowej w armii carskiej. Służył w 1 Kaukaskiej Dywizji Kawalerii. W marcu 1917 roku został zdemobilizowany i powrócił do Ratomki. Po jej zajęciu przez Niemców w lipcu 1917 roku powrócił do Lubowa, gdzie pracował na gospodarstwie. W październiku 1918 roku wstąpił do POW „której komendantem był por. Gąsowski”, a następnie do formowanej za zgodą Niemców Straży Bezpieczeństwa w Suwałkach / „Oddziału Samoobrony Ziemi Suwalskiej” / „Oddziału ppłk Szulca w Suwałkach”. Jak pisał „W powyższej organizacji brałem czynny udział w zdobywaniu broni, pełnieniu służby wartowniczej i ćwiczeniach, do czasu jej rozbrojenia przez Niemców w koszarach przy ulicy Augustowskiej t.j. marca 1919 roku [6 lub 7 III 1919 roku]. Po rozbrojeniu udałem się do 41 Suwalskiego Pułku Piechoty [wówczas 1 Suwalski Pułk Strzelców] stacjonowanego w Skidlu i zostałem przydzielony do 4-tej kompanii, gdzie brałem czynny udział w walce z bolszewikami w roku 1919/20”. Co najmniej od 1930 roku wachm. 2 Pułku Ułanów Grochowskich, podoficer sanitarno-weterynaryjny. W 1932 roku mieszkał w Suwałkach przy ulicy Kalwaryjskiej 12. We wrześniu 1939 roku przydzielony do kwatermistrzostwa pułku. W czasie II wojny światowej, od XI 1940 członek ZWZ-AK ps. „Zawisza” „Wujcio” „Rzędzian”, starszy sierżant, w 1941 dowódca plutonu w Placówce Sejny, a od 1943 dowódca 6 kompanii Sejny II batalionu i dowódca patrolu partyzanckiego, który przeprowadził kilka akcji zbrojnych. W maju 1944 roku został awansowany do stopnia chorążego. Brał udział w Akcji „Burza”. Latem 1944 roku, po przejściu frontu wraz z oddziałem został aresztowany przez Sowietów i wywieziony w głąb ZSRS. Do 5 V 1947 roku przebywał w łagrze w Ostaszkowie w obłastii kalinińskiej i następnie do 20 X 1947 roku łagrze w Morszańsku w obłasti tambowskiej. Po zwolnieniu 13 XI 1947 roku repatriował się do Polski. Nie wykluczone, że jego nazwisko („Śmigielski” bez imienia) znalazło się na sporządzonej w 1949–1950 przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego liście domniemanych, przedwojennych agentów i współpracowników KOP, Oddziału II i SRI DOK III. Był żonaty z Marią z Ostrowskich. Nie miał dzieci. Zmarł w 1969 roku. Został pochowany na „starym” cmentarzu parafialnym w Sejnach. Był odznaczony Krzyżem Walecznych, Medalem Niepodległości (w 1932 roku), Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921 i Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, a za działalność w konspiracji ZWZ-AK Krzyżem Walecznych (w listopadzie 1943 roku) i Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami (w 1944 roku).

Opracował Krzysztof Skłodowski.

Irena Kasperowicz-Ruka dodaje, że w pracy zbiorowej pod redakcją Jana Askanisa,  Materiały do dziejów ziemi sejneńskiej, t. II. Prace Białostockiego Towarzystwa Naukowego Nr 22, Białostockie Towarzystwo Naukowe, Warszawa 1975, na stronie 3791 możemy przeczytać, iż po wyzwoleniu Sejn spod okupacji niemieckiej 31 lipca 1944 r.  już wkrótce, cytuję: ,,4 sierpnia 1944 r. w Sejnach samorzutnie, z inicjatywy mieszkańców, powstał Zarząd Miejski z burmistrzem Józefem Śmigielskim”. W Sejnach był w tym czasie obecny Zbigniew Przyrowski. Na stronie 118 swojej książki ,,Ciekawe czasy. Wspomnienia z lat 1939 – 1946,” wydanej przez Instytut Pamięci Narodowej, Oddział w Białymstoku, Białystok – Warszawa 2022, napisał: ,,Pani Morozowa obwołała burmistrzem Sejn człowieka związanego, jak ona, z partyzantami, nazywał się Śmigielski. Nie zdążył on jednak objąć swojego stanowiska, bo w ostatnich dniach sierpnia 1944 r. przybył do miasteczka oficjalny przedstawiciel PKWN. Nazywał się Łapot lub Łopot….Ten przybysz został wprowadzony przez sowieckie władze do magistratu i oficjalnie przekazano mu administrację cywilną.” A Józef Śmigielski (vel Szmigielski) został aresztowany i wywieziony do Rosji.

1https://pbc.biaman.pl/dlibra/publication/16206/edition/15468/content

Dodaj do zakładek Link.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *