Albowicz, Teofil (1890 – 1973), zarejestrowany GRÓB WETERANA

(Por. Powstańcy Sejneńscy. Część I –  Wspomnienia i relacje. Część II –  Notki biograficzne. Praca zbiorowa pod red. Sławomira Rutkowskiego. Sejneńskie Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Sejny 2020, wydanie II, s. 9 – 10.)

Teofil Albowicz (1890 – 1973), Powstaniec Sejneński. Pochodził z okolic Łoździej. W czasie I wojny światowej został siłą wcielony do carskiej armii. W działaniach wojennych odniósł rany, duża blizna przypominała mu o tej przymusowej służbie przez całe życie. Po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany i służył jako starszy unter-oficer (plutonowy) w 4 kompanii 10 Nowoingermanłandzkiego Pułku Piechoty. Za męstwo wykazane w walkach został odznaczony Krzyżem św. Jerzego 1, 2, 3 i 4 stopnia oraz Medalem Za Odwagę 2, 3 i 4 stopnia. 23 maja 1915 roku w czasie walk pod wsią Czyżewicze został ranny w biodro. W 1915 roku awansował na stopień feldfebela (sierżanta), a następnie podpraporszczika (podchorążego). Po raz kolejny został ranny w prawe przedramię 1/2 sierpnia 1916 roku w czasie walk pod wsią Zwyżyn i Piniaki. Po wybuchu rewolucji wystąpił z wojska rosyjskiego i wrócił do rodziny. Jego stryjeczny brat, Bolesław Albowicz,  tworzył w Łoździejach siatkę POW[1]. Teofil wstąpił do niej i wspólnie z  krewnym walczył w Powstaniu Sejneńskim. Blisko rok później, 20 lipca 1920 r., szedł z meldunkiem wojskowym do Suwałk razem ze Stanisławem Kozakiewiczem i Adolfem Płoneckim. Wpadli w zasadzkę. Koledzy zostali bestialsko zamordowani, a on cudem uniknął śmierci, pisanej wszystkim w zemście za ich udział w Powstaniu Sejneńskim. Musiał się potem długo ukrywać. Później często odwiedzał grób kolegów na Nowym Cmentarzu w Sejnach i zażyczył być pochowanym jak najbliżej nich, co też się stało w 1973 r. W latach dwudziestych ubiegłego wieku osiadł w Krasnowie, założył rodzinę, wychował dwóch synów (Mieczysław pozostał jako następca na gospodarstwie, a Bonifacy skończył studia medyczne i następnie pracował w Sejnach, a później w Białymstoku, wszędzie ciesząc się opinią bardzo dobrego i znanego lekarza). Teofil Albowicz stworzył dom słynący z wielkiej gościnności i życzliwości do świata i ludzi, o której zaświadcza cała rodzina Kasperowiczów z Jenorajścia. Umiał budować dobre sąsiedzkie relacje. Druga wojna światowa nie oszczędziła rodzinie cierpień. W czerwcu 1944 r. Teofil Albowicz został zabrany do budowy niemieckich umocnień obronnych. Wrócił z Gdańska do domu dopiero w kwietniu 1945 r. Linia frontu przebiegała w lipcu 1944 r. blisko jego domostwa. Niemcy podpalili budynki gospodarcze, spłonął cały inwentarz. Po zakończeniu wojny wszystko trzeba było zaczynać od nowa. Teofil Albowicz został odznaczony Medalem Niepodległości („Monitor Polski” nr 167/1932).

Opracowała Irena Kasperowicz-Ruka na podstawie ustnej relacji synowej – Julii Albowicz, wnuczki –  Ewy Delnickiej oraz faktów historycznych, podanych przez dra Krzysztofa Skłodowskiego.

Julia Albowicz z przechowywanych dokumentów odczytała niedawno, że ojcem Teofila Albowicza był Wiktor-Aleksander, a matką Anna, z domu Paciukanis.


[1]Wiesław Jan Wysocki, Powstanie Sejneńskie 1919, Warszawa 2019, s. 79.

Zarejestrowany GRÓB WETERANA
Na podstawie art.3 ust. 11 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (Dz. U. z 2018 r., poz. 2529) Prezes Instytutu Pamięci Narodowej poinformował, że mogiła  Teofila Albowicza, pochowanego na   Nowym Cmentarzu Parafialnym w Sejnach, została wpisana do centralnej ewidencji grobów  weteranów walk o wolność i niepodległość Polski. Mogiła jego pochowanego obok syna, Mieczysława Albowicza została także zarejestrowana. Tabliczka z napisem GRÓB WETERANA WALK O WOLNOŚC I NIEPODLEGŁOŚĆ POLSKI oraz zaświadczenia z numerami ewidencyjnymi mogił zostały wręczone Rodzinie przez Przedstawiciela Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Białymstoku dnia 23 sierpnia 2022 r., w czasie uroczystości specjalnie w tym celu zorganizowanej przez Ośrodek Kultury w Sejnach oraz grupę przedstawicieli powstańczych rodzin w składzie: Halina i Jan Dzienisiewicz, Marta Dziemido, Irena Kasperowicz-Ruka, Bernard Kozakiewicz, Sławomir Rutkowski oraz Henryk  Sylwista.

25.04.2024 r.

Pod adresem https://jzi.org.pl/geneo/ znajdujemy kopię aktu ślubu nr 44/1921 Teofila Albowicza i Joanny Łabanowskiej:

ParafiaSejny
Rok1921
Akt44
Data ślubu1921-11-09
Imiona młodegoTeofil
Nazwisko młodegoAlbowicz
Miejscowość młodego (parafia)Radziuszki
Miejsce urodzenia młodegoŁoździeje
Stan cywilny młodegokawaler
Wiek młodego31
Imiona młodejJoanna
Nazwisko panieńskie młodejŁabanowska
Miejscowość młodej (parafia)Radziuszki
Miejsce urodzenia młodejRadziuszki
Stan cywilny młodejpanna
Wiek młodej23
Imię ojca młodegoWiktor
Imię matki młodegoAnna
Nazwisko panieńskie matki młodegoPaciukiewicz
Imię ojca młodejWiktor
Imię matki młodejMarianna
Nazwisko panieńskie matki młodejPaszkiewicz
ŚwiadkowieJózef Bieniewski (36) gospodarz z Marynowa
Aleksander Jakubowski (50) gospodarz z Maćkowej Rudy
Inne uwagi3 zapowiedzi w kościele sejneńskim
Ślubu udzielałks. Aleksander Kowalewski prefekt szkoły powszechnej
Akt podpisałks. Adam Jasionowski proboszcz sejneński
KsięgaŚluby 1920-1923
Osoba indeksującaUrszula Orzechowska

Akr Chrztu  nr163/1922 Mieczysława Albowicza, syna Teofila i Joanny, z domu Łabanowskiej:

ParafiaSejny
Rok1922
Akt163
Data Chrztu1922-10-01
Miejscowość (parafia)Radziuszki
ImionaMieczysław
NazwiskoAlbowicz
PłećMężczyzna
Data urodzenia1922-09-23
Imię ojcaTeofil
Nazwisko ojcaAlbowicz
Wiek ojca32
Imię matkiJoanna
Nazwisko matkiŁabanowska
Wiek matki24
ChrzestniBronisław Albowicz
Antonina Łabanowska
Osoby zgłaszające/świadkowie/asystaJózef Moroz (42) gospodarz
Antoni Łabacz (29) gospodarz
Ojciecgospodarz
Chrzciłks. Adam Jasionowski, proboszcz
Akt podpisałks. Adam Jasionowski, proboszcz
Dopiskiślub 1951-06-07 w Sejnach z Julią Tomkiewicz
KsięgaUrodzenia 1920-1922
Osoba indeksującaUrszula Orzechowska
Dodaj do zakładek Link.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *