Ziniewicz, Józef (1859 – 1945), zarejestrowany GRÓB WETERANA

(Por. Powstańcy Sejneńscy. Część I –  Wspomnienia i relacje. Część II –  Notki biograficzne. Praca zbiorowa pod red. Sławomira Rutkowskiego. Sejneńskie Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Sejny 2020, wydanie II, s. 55 – 56.)_¹

Życie i praca Józefa Ziniewicza przypadły na to pokolenie naszych rodaków, które podjęło trud odzyskania niepodległości i przeżyło okropności dwu wojen światowych. Gniazdem rodzinnym Józefa Ziniewicza była wieś Pomorzanka (obecnie Posejanka) w danej gminie Giby, gdzie dziś gospodarują potomkowie tego rodu. W okresie przed I wojną światową gospodarstwo Ziniewiczów wyróżniało się w całej okolicy w zakresie wprowadzania postępu wiedzy rolnej. Jako osoba uprawiająca ziemię, na ówczesne czasy, był człowiekiem dobrze wykształconym. Uczęszczał do szkół w Sejnach i Suwałkach. Wpływ główny na jego zaangażowanie na rzecz pracy obywatelskiej, wśród miejscowej ludności w czasach zaboru rosyjskiego, miały wyniesione wartości z domu rodzinnego. Ciągle żywa w nim była pamięć o walkach i represjach okresu powstania styczniowego na Ziemi Sejneńskiej. Rodzina Ziniewiczów nie pozostawała bierna pamiętnego 1863 roku, czynnie wystąpiła przeciw rosyjskiemu zaborcy. Miało to wpływ na kształtowanie się osobowości przyszłego wójta. Rozwinięcie się po 1906 roku na tym terenie ruchu spółdzielczego, któremu przewodził wicerektor seminarium sejneńskiego, ksiądz kanonik Romuald Jałbrzykowski (późniejszy abp metropolii wileńskiej) zogniskowało najaktywniejsze jednostki na rzecz pracy obywatelskiej. Mająca swoją siedzibę w Sejnach Spółdzielnia „Gospodarz”, która prowadziła działalność gospodarczo-oświatową w całym ówczesnym powiecie sejneńskim, grupowała szerokie grono obywatelskie, prowadzące pracę pozytywistyczną na rzecz wyzwolenia narodowego i postępu ekonomicznego. Do czołowych działaczy tego grona należał także Józef Ziniewicz. Można tylko  wspomnieć, że Ziniewicze byli jednymi z pierwszych w tym rejonie, którzy rozwinęli sadownictwo, nieznane do tej pory na dawnych popuszczańskich terenach. Osobnym rozdziałem życia i pracy Józefa Ziniewicza jest okres 1915 – 1919. Po zajęciu wiosną 1915 roku przez Niemców dawnej guberni suwalskiej, zostaje reprezentantem polskiej ludności w ramach administracji Ost-Landu w gminie Giby. W tym okresie zapisuje się jako wybitny organizator życia społecznego. To dzięki jego wsparciu powstają pierwsze szkoły elementarne, których w gminie działa kilka. Jego praca obywatelska w latach 1918 – 1919, to jest, kiedy cała Suwalszczyzna pozostaje nadal pod okupacją niemiecką, mimo zakończenia pierwszej wojny światowej, ma wymiar historyczny i ważny dla polskiej tożsamości tej ziemi. Jako reprezentant samorządu terytorialnego w gminie Giby, jesienią 1918 roku podporządkowuje się polskiej Tymczasowej Radzie Obywatelskiej Okręgu Suwalskiego. W marcu 1919 roku organizuje na swoim terenie wybory uzupełniające do Sejmu Ustawodawczego w Warszawie, w których uczestniczy ponad 80% całej ludności gminy, mimo szykan ze strony władz okupacyjnych. W tych wyborach z terenu powiatów: augustowskiego, suwalskiego i sejneńskiego zostali wybrani czterej posłowie: Ks. Stanisław Szczęsnowicz, Adolf Świda, Aleksander Putra i Władysław Brzosko. Z chwilą umacniania się konspiracyjnych struktur Polskiej Organizacji Wojskowej, większość sołtysów w gminie Giby zostaje zaprzysiężonych w szeregi POW, przewodniczy im Józef Ziniewicz. W tym okresie jego dom i zabudowania gospodarcze są przedmiotem nieustannych napadów i zagrożeń podpaleń ze strony bojówek niemiecko-litewskich. Kiedy w Paryżu na konferencji pokojowej zaczyna rozstrzygać się kształt granic przynależności Południowej Suwalszczyzny do Macierzy Państwa Polskiego i zachodzi potrzeba ukazania polskiej etniczności, zamieszkującej na tym terenie ludności, Józef Ziniewicz we współpracy z sołtysami i strukturami POW zbiera podpisy z petycjami miejscowej ludności o przyłączenie tego terenu do Polski. Jest to przeprowadzony plebiscyt wśród miejscowej ludności, wbrew zakazom okupacyjnym. Nie wszędzie tak skutecznie udaje się przeprowadzić całą akcję jak w gminie Giby czy Krasnopol. W ramach niej zebrano ponad 28 000 podpisów, które droga kurierską POW dostarczono do Warszawy, a dalej do Paryża. W ślad za przesłaną dokumentacją, konspiracyjnym szlakiem przerzutowym udała się delegacja władz samorządowych do Warszawy. Po spotkaniu w Belwederze z Naczelnikiem Państwa Józefem Piłsudskim, postanowiono wysłać czteroosobową delegację do Paryża. Dnia 17 lipca 1919 roku delegacja Ziemi Suwalsko-Sejneńskiej w składzie: Walery Roman, dr Bolesław Sienkiewicz, wójt gminy Giby Józef Ziniewicz i wójt gminy Krasnopol Franciszek Przezwicki udała się na spotkanie z Radą Najwyższą Ententy. Ukazanie polskiej racji stanu na konferencji pokojowej w Paryżu przez delegatów Ziemi Suwalsko-Sejneńskiej miała swój wymiar historyczny. Udział Józefa Ziniewicza i jego syna w Powstaniu Sejneńskim oraz w walkach Wojny 1920 roku na tej ziemi, to kolejna karta dziejowa dokonań tego człowieka w kształtowaniu tożsamości tego regionu. Dzisiaj w 90 Rocznicę Powstania Sejneńskiego i Powrotu Południowej Suwalszczyzny do Macierzy przyszedł najwyższy czas uchronienia od zapomnienia postaci Józefa Ziniewicza pierwszego wójta Gminy Giby w Odrodzonej Polsce, jako zasłużonego człowieka Czynu Niepodległościowego i  Pracy Obywatelskiej tej ziemi. Spoczywa na Starym Cmentarzu w Sejnach.

Opracowała Barbara Anna Kuklewicz (Józef Ziniewicz był pradziadkiem mojego męża).

---

¹ Krzysztof Skłodowski dodaje obecnie następującą informację:  – z aktu urodzenia wynika, że Józef Ziniewicz urodził się w 1859 r.

Ziniewicz Józef  (ok. 1858 – 1945)

(Por. Powstańcy Sejneńscy. Część I –  Wspomnienia i relacje. Część II –  Notki biograficzne. Praca zbiorowa pod red. Sławomira Rutkowskiego. Sejneńskie Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Sejny 2020, wydanie II, s. 80.)

Józef Ziniewicz, ur. ok. 1858 roku, zamieszkały w Pomorzance w gminie Giby. Po powołaniu w listopadzie – grudniu 1918 roku przez Tymczasową Radę Obywatelską samorządów gminnych, został wybrany przez zgromadzenie gminne wójtem gminy Giby. Jako wójt został zaprzysiężony na członka POW. W lipcu 1919 roku należał do delegacji mieszkańców Suwalszczyzny, która wyjechała do Warszawy, by zabiegać o włączenie regionu w granice Rzeczypospolitej, a później uczestniczył w wyjeździe czwórki delegatów do Paryża i spotkaniu z delegacją polską na konferencję pokojową. Był żonaty z Aleksandrą z Tomkiewiczów (zm. 2 VII 1914 roku). Zmarł 19 III 1945 roku, został pochowany na Starym Cmentarzu w Sejnach. Na jego nagrobku widnieje napis: Bóg – Ojczyzna; Ś. P. Józef Ziniewicz żył l. 87. Zm. 19 III 1945 r. Delegat Ziemi Suwalsko-Sejneńskiej dla ustalenia granicy polsko-litewskiej w Paryżu 1919 r.; Żona Aleksandra z Tomkiewiczów. Żyła l. 40. Zm.  2 VII 1914 r.; Niech spoczywają w pokoju.

Opracował Krzysztof Skłodowski.

Zarejestrowany GRÓB WETERANA
Na podstawie art.3 ust. 11 ustawy z dnia 22 listopada 2018 r. o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski (Dz. U. z 2018 r., poz. 2529) Prezes Instytutu Pamięci Narodowej poinformował, że mogiła Józefa Ziniewicza (ojca), pochowanego na  Starym Cmentarzu Parafialnym w Sejnach, została wpisana do centralnej ewidencji grobów  weteranów walk o wolność i niepodległość Polski. Tabliczkę z napisem GRÓB WETERANA WALK O WOLNOŚC I NIEPODLEGŁOŚĆ POLSKI oraz zaświadczenie z numerem ewidencyjnym mogiły dnia 23 sierpnia 2023 r. chciał wręczyć w Sejnach Przedstawicielom Rodziny Pan dr Marek Jedynak, Dyrektor Oddziału IPN w Białymstoku w czasie uroczystości specjalnie w tym celu zorganizowanej w siedzibie Muzeum Kresów Rzeczypospolitej Obojga Narodów przez Panią Beatę Dźwilewską, Prezesa Stowarzyszenia Zwolenników Idei Upamiętniania Komendanta ,,ZIUK” i członków Stowarzyszenia, przy współpracy z Panią Barbarą Miszkiel oraz z grupą przedstawicieli powstańczych rodzin w składzie: Halina i Jan Dzienisiewicz, Marta Dziemido, Irena Kasperowicz-Ruka, Bernard Kozakiewicz, Sławomir Rutkowski, Henryk Sylwista, a przede wszystkim przy życzliwej pomocy Księdza Prałata Zbigniewa Bzdaka, Proboszcza Parafii Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Sejnach. Niestety nikogo z Rodziny Józefa Ziniewicza nie było na uroczystości 23 sierpnia br. pomimo tego, że imienne zaproszenie na tę uroczystość zostało dużo wcześniej wysłane. Prosimy przedstawicieli Rodziny o kontakt mailowy <irka.kasperowicz@gmail.com> lub telefoniczny 698 592 168 w sprawie odebrania tabliczki oraz zaświadczenia.

Tablica, uroczyście odsłonięta w Gibach 21 sierpnia 2022 r.:

3.09.2024 r.

Pod adresem https://jzi.org.pl/geneo/ znajdujemy kopię aktu urodzenia dnia 4 listopada 1859 r. w Pomorzance Józefa Ziniewicza, syna Antoniego i Anny:

Parafia	Sejny
Rok	1859
Akt	175
Data Chrztu	1859-11-06
Miejscowość (parafia)	Pomorzanka
Imiona	Józef
Nazwisko	Ziniewicz
Płeć	Mężczyzna
Data urodzenia	1859-11-04
Imię ojca	Antoni
Nazwisko ojca	Ziniewicz
Wiek ojca	23
Imię matki	Anna
Nazwisko matki	Kirycka
Wiek matki	23
Chrzestni	Tomasz Alboszta Józefa Adamowicz
Osoby zgłaszające/świadkowie/asysta	Tomasz Alboszta (30) gospodarz z Deguci Stefan Wilkiel (32) wyrobnik z Pomorzanki
Ojciec	wyrobnik
Akt podpisał	ks. Piotr Wencewicz
Księga	UMZ 1859
Osoba indeksująca	Wioleta Ostrowska