Władysław Wnukowski urodził się 20 lipca 1892 r. w miejscowości Kierżek (Parafia Janówka, gmina Augustów). Ojciec, Julian Wnukowski, był leśniczym lasów rządowych. Matka Ludwika miała nazwisko panieńskie Żłobikowska. Władysław Wnukowski zawarł związek małżeński w Grodnie 15.10. 1924 r. z Jadwigą Roszczewską. Na cmentarzu parafialnym przy ul. Bakałarzewskiej w Suwałkach (Grób 406, sektor: A2 rząd: XII numer: 2) znajduje się następujący nagrobek:
O działalności patriotycznej Władysława Wnukowskiego wiemy obecnie tylko tyle, iż jego wniosek o odznaczenie Medalem Niepodległości został odrzucony przez Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości 21 czerwca 1938 r.:
Fakt złożenia wniosku o odznaczenie Medalem Niepodległości jest dla nas ważnym dowodem, iż Władysław Wnukowski uczestniczył w latach 1919-1920 w walce o wolność i niepodległość Polski. Prosimy rodzinę i krewnych o pomoc w ustaleniu jego zasług w tej walce i daty śmierci. Prosimy także o potwierdzenie, iż wskazana mogiła jest miejscem jego wiecznego spoczynku.
Opracowała Irena Kasperowicz-Ruka na podstawie cytowanych w tekście oraz wskazanych źródeł1.
1https://cmentarzsuwalki.pl/406, https://wbh.wp.mil.pl/pl/skanywyszukiwarka_kartoteka_personalno_odznaczeniowa/?strona=69&szufladka=WITZ-WNUK oraz https://search.jzi.org.pl/geneo/ Parafia Janówka, akt urodzenia nr 102/1892.
8.08.2025 r.
Wnukowski Władysław „Węgier”, ur. w lipcu 1892 roku w Kierzku w gminie Kuków, syn Juliana i Ludwiki ze Żłobikowskich. Był przyrodnim bratem Stefana, członka POW. Uczęszczał do gimnazjum męskiego w Suwałkach. W czasie nauki prowadził działalność niepodległościową i prawdopodobnie musiał przerwać naukę. W 1913 roku ukończył średnią szkołę rolniczo-mierniczą w Datnowie na Kowieńszczyźnie (15 km na północny zachód od Kiejdan), a następnie odbył roczną praktykę w majątku Wysokie Murawskiego na Suwalszczyźnie. Po wybuchu I wojny światowej przebywał w Mińsku Litewskim, gdzie pracował jako instruktor w Centralnym Komitecie Obywatelskim w Rosji (współpracował wówczas z Adolfem Świdą, późniejszym prezesem Tymczasowej Rady Obywatelskiej Okręgu Suwalskiego). Jak pisał, w 1917 roku po wybuchu rewolucji „zostałem wyznaczony przez Centralny Komitet Obywatelski w Mińsku Litewskim do robót konspiracyjnych w pasie przyfrontowym w Wołożynie, Pierszajach, Iwieńcu, Krasnem n/Uszą i Kamieniu. Praca moja polegała na agitowaniu i nakłanianiu Polaków służących w 38 Korpusie armii rosyjskiej do wstępowania w szeregi oddziałów I-go Korpusu organizujących się w Bobrujsku. W pierwszych dniach stycznia 1918 r. zorganizowałem oddział polski, składający się z około 10-ciu osób, dowódcą którego został b. por. Kozicz Kazimierz […]. Jako zastępca tego oddziału bałem udział w rozbrajaniu miejscowego komitetu komunistycznego w miejscowości Kamień, który zagrażał miejscowej kolonii polskiej, składającej się z uchodźców polskich. Po rozbrojeniu komunistycznego komitetu zdobytą broń w ilości 6 C.K.M. i 80 karabinów ręcznych dostarczyłem do plebanii w miasteczku Kamień, skąd zorganizowałem w bardzo trudnych warunkach przewiezienie I-go transportu tej broni na dwóch wozach, które transportował por. Kozicz do I Korpusu Polskiego w Bobrujsku. W miesiącu lipcu 1918 roku, jako instruktor C.K.O. zorganizowałem większą grupę uchodźców polskich do kraju. W miesiącu sierpniu 1918 r. w porozumieniu się z Aleksandrem Putrą i Rudnickim [informacja błędna – Adam Rudnicki przybył na Suwalszczyznę w początku 1919 roku] zorganizowałem P.O.W. w Sejnach, gdzie w obecności wyżej wspomnianych złożyłem przysięgę na wierną prace ideową. W P.O.W. w Sejnach pracowałem pod pseudonimem »Węgier« i prowadziłem pracę werbunkową do oddziałów polskich do czasów wyjścia Niemców z Suwalszczyzny”. Jednocześnie po utworzeniu w listopadzie 1918 roku Tymczasowej Rady Obywatelskiej Okręgu Suwalskiego wszedł w jej skład. Jednocześnie pełnił funkcję naczelnika chroniącej lasy państwowe Karnej Ekspedycji Leśnej Okręgu Suwalskiego, która została rozwiązana w początku grudnia 1919 roku. W latach 1922–1925 administrował majątkiem Moryń, a w latach 1925–1937 dzierżawił majątek Basin w powiecie nowogródzkim. Od 1937 roku mieszkał w Grodnie przy ulicy Wileńskiej 20 i zajmował się „przedsiębiorstwem przemysłowym”. W 1924 roku ożenił się z Jadwigą Roszczewską, z którą miał syna Zbigniewa (ur. 1927) i Ryszarda (ur. 1928). W 1938 roku jego wniosek o odznaczenie Medalem Niepodległości został odrzucony.
Opracował Krzysztof Skłodowski.