Jurkiewicz, Antoni (1898 – 1985)

Antoni Jurkiewicz urodził się 3 lipca 1898 r. we wsi Dubowo, w gminie Sejny jako syn Macieja i Katarzyny, z domu Andrejczyk. W swoim Arkuszu Ewidencyjnym przebiegu służby w Polskiej Organizacji Wojskowej napisał, iż ukończył szkołę powszechną. Pracował w rolnictwie. Od 1918 r.  działał w POW jako zastępca miejscowego komendanta pod pseudonimem „Wrona”. W Powstaniu Sejneńskim walczył pod Sejnami, Gibami i Berżnikami. W 1920 r. służył w armii polskiej, w tym też roku został przez Litwinów aresztowany. Arkusz Ewidencyjny Antoni Jurkiewicz podpisał 11 kwietnia 1929 r. Wymienił tam Berżniki jako miejsce swojego zamieszkania.

Antoni Jurkiewicz w 1931 r. został odznaczony Medalem Niepodległości. („Monitor Polski” nr 287/1931, Dział C, pozycja 156). Dyplom i odznaczenie wysłano na wskazany adres (Dubowo) 13 września 1932 r. Szeregowy Antoni Jurkiewicz otrzymał także Krzyż Walecznych.

W Sejnach na Starym Cmentarzu jest mogiła, w których pochowany jest jego imiennik Antoni Jurkiewicz, który żył 82 lata i zmarł w 1991 r. urodził się zatem w 1909 r. Prosimy o pomoc w sprawie ustalenia daty śmierci i miejsca wiecznego spoczynku Antoniego Jurkiewicza, urodzonego w 1898 r. we wsi Dubowo. Prawdopodobnie są to Berżniki.

Opracowała Irena Kasperowicz-Ruka na podstawie informacji, zaczerpniętych z kopii własnoręcznie napisanego i podpisanego przez Antoniego Jurkiewicza Arkusza Ewidencyjnego oraz na podstawie internetowo dostępnych  materiałów, dotyczących osób odznaczonych 1.

1  Centralne Archiwum Wojskowe: https://wbh.wp.mil.pl/pl/skanywyszukiwarka_kartoteka_personalno_odznaczeniowa/?strona=3&szufladka=KARA-KARN oraz LISTA ODZNACZONYCH KRZYŻEM I MEDALEM NIEPODLEGŁOŚCI https://niezwyciezeni1918-2018.pl/nie/form/74,Lista-odznaczonych-Krzyzem-Niepodleglosci.html

Jurkiewicz, Antoni (1898 – 1985)

07.05.2025

Na metryce urodzenia nr 133/1898 Berżniki widnieje dopisek, iż Antoni Jurkiewicz zmarł dn. 31.08.1985 w Folwarku Berżniki (akt zgonu nr 80/1985 USC Sejny z dn. 02.09.1985).

Opracowała Katarzyna Eshun na podstawie wskazanych źródeł.

Jurkiewicz, Andrzej (1895 – ?)

07.05.2025

Wg metryki urodzenia nr 25/1895 Berżniki Andrzej Jurkiewicz urodził się 24.01./05.02.1895 w Dubowie i był synem Macieja oraz Katarzyny Andrejczyk.

A więc Andrzej i Antoni Jurkiewicz byli braćmi.

Opracowała Katarzyna Eshun na podstawie wskazanych źródeł.

10.05.2025 r.

Dzięki staraniom Pani Zofii Fiedorowicz z Sejn nawiązany został kontakt telefoniczny z Panią Haliną Jurkiewicz z Berżnik, która potwierdziła, iż Antoni Jurkiewicz był dziadkiem zmarłego męża. Antoni Jurkiewicz zmarł w 1985 r. w miejscowości Berżniki Folwark i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Berżnikach. Wiadomość ta umożliwiła przeniesienie wspomnienia o Antonim Jurkiewiczu z zakładki pochowani poza Sejnami w nieznanym miejscu do zakładki pochowani poza Sejnami w Berżnikach.

Zdjęcia mogiły Antoniego Jurkiewicza na cmentarzu parafialnym w Berżnikach, wykonane przez Panią Halinę Jurkiewicz:

Zdjęcia mogiły Andrzeja Jurkiewicza na cmentarzu parafialnym w Berżnikach, wykonane przez Panią Halinę Jurkiewicz:

30.09.2025 r.

Za zgodą Pana dr Krzysztofa Skłodowskiego prezentujemy udostępnioną nam biografię:

Jurkiewicz Antoni „Karszun”, ur. 3 VII 1898 roku w Dubowie w gminie Berżniki, syn Macieja i Katarzyny z Andrejczyków. Był bratem Andrzeja członka POW. W 1910 roku ukończył trzyoddziałową szkołę początkową w Berżnikach, a następnie pracował „przy rodzicach na gospodarstwie 7-mio morgowym”. 1 XII 1918 do roku wstąpił do POW. Był starszym szeregowym. Pełnił funkcję komendanta miejscowego w Berżnikach i zastępcy Kazimierza Miszkiela ps. „Wrona”, komendanta komendy lokalnej „Wigrańce” Nr 5. „Mimo niesłychanych prześladowań niemiecko-litewskich potrafił zorganizować swą komendę”. W wykazie „byłych członków P.O.W. na b. pow. sejneński z roku 1918/1919” Dominik Miszkiel przy jego nazwisku dodał adnotację „Prowokator w Kowieńszczyźnie”. W życiorysie złożonym w Komisji Kwalifikacyjnej POW napisał: „Nocami, przekradając się w głąb Litwy, po wsiach i miasteczkach rozklejałem i rozszerzałem odezwy do ludności polskiej, wzywające do wspólnej walki z wrogami Polski. Skupowałem broń oraz naboje, które przechowywałem wspólnie z kom-tem lokalnym do chwili czynnego wystąpienia P.O.W. przeciw Litwinom. Cały czas brałem czynny udział w ćwiczeniach i zbiórkach nocnych w lasach sąsiednich. Podczas próbnego alarmu we wsi Orzechowo, w celu stawienia się na punkcie zbornym, zostałem niespodzianie przez Litwinów aresztowanym, lecz z powodu znajomych osobiście dwóch żołnierzy litewskich zdołałem się ratować ucieczką z dwoma kolegami P.O.W. Franciszkiem Jurgielanisem i Bronisławem Jakubowskim”. W sierpniu 1919 roku „Dowodzi swym oddziałem w powstaniu Sejneńskim – walcząc pod Sejnami, Gibami i Berżnikami”. Jak napisał: „Na szosie Sejny-Berżniki w os. Ryngielówka, atakując niespodzianie natrafiłem na 4-ch żołnierzy litewskich uzbrojonych w broń i amunicję, których to rozbroiłem i wziąłem do niewoli, jak również w tych to dniach brałem czynny w walkach pod Sejnami, w mieście o na odcinku cmentarza katolickiego i w lasku »Borek«. Po zdobyciu Sejn i zakończonej walce z Litwinami oraz likwidacji P.O.W. w dniu 1-go września 1919 r. jako ochotnik bezpośrednio wstąpiłem do Wojska Polskiego do 41 p.p., z którym to pułkiem brałem udział we wszystkich walkach, aż do końca wojny bolszewickiej”. 23 VII 1920 roku, czasie walk odwrotowych pod Nowym Dworem na Grodzieńszczyźnie dostał się do niewoli bolszewickiej. 6 sierpnia w Grodnie zbiegł, korzystając z nieuwagi wartowników został jednak zatrzymany i przekazany Litwinom. Jak pisał: „zostałem aresztowany i przygnano mnie na posterunek litewski do wsi Berżniki, gdzie po długim badaniu zostałem zbity przez litewskiego policjanta Warnialisa, który grożąc mnie śmiercią za nieprzyznanie się i nie wyjawienie swych kolegów biorących udział w P.O.W. przystawiając broń do piersi i grożąc mnie rozstrzelaniem […] jednak nic skorzystać nie mogli, przeto odesłali mnie do Komendy miasta Sejn na powtórne przesłuchanie mnie i moich świadków, skąd zostałem zwolniony pod warunkiem, że zmuszony byłem co sobotę się meldować w litewskiej komendzie w Sejnach. By uniknąć tej hańby […] przeto zmuszony byłem się skryć do lasów miejscowych i o chłodzie i głodzie, oczekując wybawienia, [ukrywałem się] do czasu powrotu polskiego wojska, gdzie przyłączyłem się do formacji 41 p.p.”. 23 XI 1920 roku (w innym dokumencie w 1921 roku) został zdemobilizowany. W okresie międzywojennym mieszkał w Folwarku Berżniki. Należał do Placówki Berżniki Związku Peowiaków, Związku Rezerwistów oraz BBWR. Wchodził w skład Rady Nadzorczej Kasy Stefczyka. Był zastępcą wójta i członkiem Rady Gminy Berżniki. Był żonaty, miał rodzinę składającą się z pięciu osób. Zmarł 31 VIII 1985 roku w Folwarku Berżniki. 6 IV 1924 roku, podczas posiedzenia Komisji Weryfikacyjnej POW w Sejnach opiniującej wnioski komendantów lokalnych dotyczące członków POW został przedstawiony do odznaczenia Krzyżem Walecznych. Był odznaczony Medalem Niepodległości (w 1931 roku) oraz Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921.

Opracował Krzysztof Skłodowski.

Dodaj do zakładek Link.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *