Bronisław Wysiekierski był rolnikiem, osadnikiem wojskowym (w randze porucznika), który otrzymał nadanie ziemi we wsi Pełele, w gminie Krasnowo (obecnie Pełele należą do gminy Puńsk). Jego nazwisko nie występuje na liście odznaczonych czy też nominowanych do odznaczenia Medalem Niepodległości1. Za jakie zasługi wojenne otrzymał nadanie ziemi, kiedy i gdzie się urodził, kiedy i gdzie umarł oraz gdzie został pochowany – odpowiedzi na część z tych pytań znajdujemy w opracowaniu „Życiorys Antoniego Fejfera spisany przez Henryka Fejfera (wnuka Antoniego) w maju 2020 roku”2. Henryk Fejfer pisze tam między innymi, iż w Pełelach „przydziały ziemi otrzymali inni uczestnicy walk o Sejny – Durtan, Kiewlak, Brzozowski, Sidorowicz, Wydra, oraz weteran wojny 20-tego roku inżynier Wysiekierski”. A po drugiej wojnie światowej Antoni Fejfer „Powiększył gospodarstwo odkupując pole od swego sąsiada Wysiekierskiego”. Być może po sprzedaży swojego gospodarstwa Bronisław Wysiekierski opuścił Pełele i przeniósł się w inne strony. Jeśli tak było, to tym trudniej będzie dowiedzieć się, kiedy umarł i gdzie został pochowany.
Opracowała Irena Kasperowicz-Ruka na podstawie podanych źródeł.
1 Centralne Archiwum Wojskowe: https://wbh.wp.mil.pl/pl/skanywyszukiwarka_kartoteka_personalno_odznaczeniowa/?strona=3&szufladka=KARA-KARN , LISTA ODZNACZONYCH KRZYŻEM I MEDALEM NIEPODLEGŁOŚCI https://niezwyciezeni1918-2018.pl/nie/form/74,Lista-odznaczonych-Krzyzem-Niepodleglosci.html, oraz Osadnictwo wojskowe w dwudziestoleciu międzywojennym: https://kresy.genealodzy.pl/zbior/pdf/osadnicy_wojskowi.pdf, na tej liście Bronisław Wysiekierski jest wymieniony jako porucznik pod nr 10 114 [dostęp: 30.05.2021 r.].
2 Powstańcy Sejneńscy. Część I – Wspomnienia i relacje. Część II – Notki biograficzne. Praca zbiorowa pod red. Sławomira Rutkowskiego. Sejneńskie Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Sejny 2020, wydanie II, s. 20–23.
BRONISŁAW WYSIEKIERSKI (1881-?)
07.05.2025
Bronisław Wysiekierski urodził się 24.08.1881r. w Lublinie (akt 564/1881 Lublin Św. Jan). Był synem Aleksandra i Władysławy Krzemińskiej. Ojciec był maszynistą nadwiślańskiej kolei żelaznej.
04.02.1906r. w Mińsku Mazowieckim Bronisław poślubił Zofię Pachulską (akt 20/1906). Od 20 lipca do 1 września 1906r. uczestniczył w Warszawie w kursie wakacyjnym grona nauczycielskiego Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (Teresa Drozdek-Małolepsza „Działalność Towarzystwa Gimnastycznego “Sokół” w Królestwie Polskim w świetle czasopisma “Sokół” (1906-1907)”, Prace Naukowe, Kultura Fizyczna, 2003 t. 5, str. 55). W 1920r., jak wynika z aktu urodzenia jego córki Danuty – akt 161/1920 Warszawa Najś. Zbawiciela – był urzędnikiem wojskowym. W 1918r. musiał przebywać w Kijowie, gdyż tam urodziła się jego córka. W 1922r. przeniesiony z Okr. Zarz. Bud. Pol. 4 Armii Brześć n/Bugiem do D.O.K. Nr IV jako Szef Inż. i Saperów (Dziennik Personalny MSW nr 42 01.11.1922 str. 822). Z dniem 30.09.1927r. przeniesiony jako porucznik w stan spoczynku w korpusie oficerów adm., dział kanc. (Gazeta Bydgoska R. 6 nr 170, 28 lipca 1927 + dod., str. 3). Od 1929r. prowadził w Warszawie firmę, zajmującą się robotami budowlanymi ( Obwieszczenia Publiczne: dodatek do Dziennika Urzędowego MS R. 13 Nr 100A 14.12.1929, str. 18). Przed II wojną mieszkał w Warszawie przy ul. Marszałkowskiej 62. W 1930r. jako kierownik przy nadbudowie magazynów „mob” 10 p.p. w Łowiczu uczestniczył w aferze budowlanej w wojsku. Oskarżony jako jeden z trzech oficerów o nadużycia budowlane i narażenie skarbu państwa na stratę 0,5 mln zł, wyrokiem sądu wojskowego w Łodzi z 1930r. skazany na 7 dni aresztu („Republika” nr 289, Łódź 21.10.1930 str. 7; „Ilustrowany Kurier Codzienny” R.21 nr 290, Kraków 26.10.1930 str. 12; „Kurier Warszawski” R.110, nr 289, 21 października 1930 – wyd. poranne, str. 6). W 1936r. był prezesem zarządu powiatowego Stronnictwa Narodowego w Suwałkach (Warszawski Dziennik Narodowy R. 2, nr 256, 18 września 1936, str. 5).
Z listu Bronisława do Barbary Ścisłowskiej, żony rotmistrza Apoloniusza Ścisłowskiego, można się dowiedzieć, że po wybuchu wojny w 1939r. usiłował wywieźć swoją rodzinę do Pełeł, ale nie udało mu się przedostać do nich do Warszawy i wrócił na Suwalszczyznę (https://historia.rp.pl/historia/art7529361-swiadectwa-najazdu ). Nie udało się odtworzyć jego wojennych losów, ani znaleźć kiedy zmarł. Żona Bronisława – Zofia – zmarła 27.03.1959r.
Jego syn Tadeusz ur. 25.03.1914 w Warszawie, inżynier budowy okrętów, dostał się do niewoli podczas kampanii wrześniowej 1939r., przebywał w stalagu II A w Neubrandenburgu (www.straty.pl). Wg dokumentów w Archiwum Bad Arolsen znajdował się po wojnie w obozie dla przesiedleńców w Niemczech z przeznaczeniem do emigracji do Montrealu w Kanadzie, ale wyemigrował do Anglii, gdzie zmarł 17.03.1967r. w Bristolu. Pochowany na cmentarzu Holy Souls Catholic Cemetery w Bristolu, Arnos Vale (www.findagrave.com).
Jego drugi syn – Zbigniew Piotr (1907-1971) – od 1929r. był pilotem, jednym z najbardziej czynnych członków Aeroklubu Warszawskiego, uczestnikiem wielu zawodów lotniczych, w okresie międzywojennym pilotem komunikacyjnym LOT. W 1938 r. dokonał jako drugi pilot przelotu długości 24 850 km nowo zakupionym samolotem Lockheed L-14H Super Electra o numerze rej. SP-LMK z Burbank k. Los Angeles w USA przez Meksyk, Panamę, Peru, Chile, Argentynę, Brazylię, Ocean Atlantycki, Senegal, Maroko, Tunezję, Włochy do Warszawy. Był to pierwszy w historii lotnictwa transoceaniczny lot dostarczający samolot z fabryki do nabywcy. Przelot był próbą dla planowanej w 1940 r. regularnej linii Warszawa – Ameryka Południowa. W czerwcu 1939r. podczas lotu Warszawa-Bejrut ocalił życie pasażerów samolotu, lądując po awarii samolotu na lotnisku w Atenach bez wysuniętego podwozia. (Wielkopolanin R. 10, nr 72, 25 czerwca 1939 + dod., str. 6). Podczas kampanii wrześniowej 1939r. jako pilot LOT-u wykonywał misje kurierskie na trasach Ryga, Helsinki, Sztokholm, Stavenger. 24 września 1939r. przybył do Anglii wraz z żoną Marszałka Piłsudskiego i jego dwiema córkami Wandą oraz Jadwigą. Przydzielony do 1PRU wykonywał na maszynach Spitfire loty zwiadowcze nad III Rzeszą, siągające aż Danii i Morza Bałtyckiego. Kapitan RAF, pilot w 316 Dywizjonie Myśliwskim. W czasie wojny jeden z współtwórców polskiego lotnictwa specjalnego przeznaczenia, odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. Po wojnie był pilotem do misji specjalnych (https://pme.org.pl/2020/12/11/zurakowski-i-wysiekierski-dwoch-pilotow-z-poczatku-i-konca-bitwy-o-anglie/ ). Zmarł 23.06.1971r. w Londynie.
Siostra Bronisława – Maria Wysiekierska – ur. 14.02.1897 w Lublinie, zam. w Warszawie, otrzymała Medal Niepodległości w 1933r. Występowała też o Krzyż Niepodległości, ale jej go nie przyznano w 1938r. (WBH).
Opracowała Katarzyna Eshun na podstawie wskazanych źródeł.