Przeglądając materiały dotyczące powstańców sejneńskich trafiliśmy na nienotowanego dotąd w spisach uczestników powstania Stanisława Pietuszkę z Gib, który zginął zamordowany przez Litwinów. Jego rodzina w okresie międzywojennym mieszkała w Gibach. Być może ktoś może uzupełnić jego notkę i dodać cos na temat okoliczności jego śmierci?
Pietuszko Stanisław, ur. w 1901 roku w Gibach. Był członkiem POW od 15 VIII do 1 IX 1919 roku. W czasie powstania sejneńskiego brał udział w rozbrojeniu posterunku litewskiego w Gibach oraz walkach o Sejny, „później [brak daty być może 1 września ?] wzięty do niewoli przez Litwinów i z powodu okrutnego skatowania zmarł”. W 1932 roku, pośmiertnie, „Za długotrwałą pełną poświęcenia pracę nad zdobyciem niepodległości w Polskiej Organizacji Wojskowej i za walkę orężną z okupantami niemiecko-litewskimi w szeregach tej organizacji w Okręgu Suwalskim”, został odznaczony Medalem Niepodległości. (ks)1
Opracował Krzysztof Skłodowski.
1 https://pl-pl.facebook.com/GRH-Garnizon-Suwa%C5%82ki-774781075891667/, GRH Garnizon Suwałki, 13 kwietnia o 03:20 ·
Irena Kasperowicz-Ruka dodaje, że Stanisław Pietuszko był synem Andrzeja i Anny, z domu Kuklewicz. Pośmiertnie został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi.
16.02.2024 r.
Z internetowo dostępnego aktu zgonu nr 23/1920 Księgi Zgonów Parafii Sejneńskiej dowiadujemy się, że Stanisław Pietuszko zmarł 14 lutego 1920 r. w Gibach w wieku 19 lat. Był synem Andrzeja i Anny, z domu Kuklewicz. Świadkami potwierdzającymi jego śmierć byli: Stanisław Kuklewicz, lat 60 oraz Wincenty Kuklewicz, lat 42. Jesteśmy dlatego głęboko przekonani, iż Stanisław Pietuszko został pochowany na jednym z dwóch sejneńskich cmentarzy parafialnych pomimo tego, iż obecnie nie możemy odnaleźć jego mogiły.
Opracowała Irena Kasperowicz-Ruka na podstawie internetowo dostępnych dokumentów1.
1Centralne Archiwum Wojskowe: https://wbh.wp.mil.pl/pl/skanywyszukiwarka_kartoteka_personalno_odznaczeniowa/?strona=3&szufladka=KARA-KARN oraz LISTA ODZNACZONYCH KRZYŻEM I MEDALEM NIEPODLEGŁOŚCI https://niezwyciezeni1918-2018.pl/nie/form/74,Lista-odznaczonych-Krzyzem-Niepodleglosci.html, Listy członków POW z lat 1918 – 1919, sporządzone przez Dominika Miszkiela oraz Piotra Szyryńskiego, search.jzi.org.pl/geneo/.
Pod adresem https://jzi.org.pl/geneo/ znajdujemy kopię aktu zgonu Stanisława Pietuszko, a także kopie aktów ślubu Bolesława Pietuszko i Rozalii Fimowicz oraz Zygmunta Pietuszko i Stefanii Stankiewicz:
1)
| Parafia | Sejny |
| Rok | 1920, nr aktu 23 |
| Data wpisu | 1920-02-15 |
| Miejscowość (parafia) | Giby |
| Imiona | Stanisław |
| Nazwisko | Pietuszko |
| Płeć | Mężczyzna |
| Data zgonu | 1920-02-14 |
| Wiek | 19 |
| Imię ojca | Andrzej |
| Nazwisko ojca | Pietuszko |
| Imię matki | Anna |
| Nazwisko matki | Pietuszko |
| Nazwisko rodowe matki | Kuklewicz |
| Osoby zgłaszające/świadkowie | Stanisław Kuklewicz (60) gospodarz z Gib Wincenty Kuklewicz (42) gospodarz z Gib |
| Miejsce urodzenia | Giby |
| Uwagi | syn wyrobnika |
| Akt podpisał | ks. A. Siwicki |
| Księga | Zgony 1920-1926 |
| Osoba indeksująca | Wioletta Ostrowska |
2)
| Parafia | Sejny |
| Rok | 1922 |
| Akt | 14 |
| Data ślubu | 1922-02-15 |
| Imiona młodego | Bolesław |
| Nazwisko młodego | Pietuszko |
| Miejscowość młodego (parafia) | Giby |
| Miejsce urodzenia młodego | Giby |
| Stan cywilny młodego | kawaler |
| Wiek młodego | 27 |
| Imiona młodej | Rozalia |
| Nazwisko panieńskie młodej | Fimowicz |
| Miejscowość młodej (parafia) | Giby |
| Miejsce urodzenia młodej | Giby |
| Stan cywilny młodej | panna |
| Wiek młodej | 25 |
| Imię ojca młodego | Andrzej |
| Imię matki młodego | Anna |
| Nazwisko panieńskie matki młodego | Kuklewicz |
| Imię ojca młodej | Augustyn |
| Imię matki młodej | Rozalia |
| Nazwisko panieńskie matki młodej | Miszkiel |
| Świadkowie | Stanisław Kuklewicz (55) gospodarz z Gib Józef Kuczyński (33) gospodarz z Gib |
| Młody uwagi | gospodarz |
| Inne uwagi | 3 zapowiedzi w kościele sejneńskim |
| Ślubu udzielał | ks. Eugeniusz Gosiewski wikariusz sejneński |
| Akt podpisał | Ks. Adam Jasionowski proboszcz sejneński |
| Księga | Śluby 1920-1923 |
| Osoba indeksująca | Urszula Orzechowska |
3)
| Parafia | Sejny |
| Rok | 1925 |
| Akt | 27 |
| Data ślubu | 1925-02-23 |
| Imiona młodego | Zygmunt |
| Nazwisko młodego | Pietuszko |
| Miejscowość młodego (parafia) | Giby |
| Miejsce urodzenia młodego | Giby |
| Stan cywilny młodego | kawaler |
| Wiek młodego | 27 |
| Imiona młodej | Stefania |
| Nazwisko panieńskie młodej | Stankiewicz |
| Miejscowość młodej (parafia) | Dziemianówka |
| Miejsce urodzenia młodej | Dziemianówka |
| Stan cywilny młodej | panna |
| Wiek młodej | 25 |
| Imię ojca młodego | Andrzej |
| Imię matki młodego | Anna |
| Nazwisko panieńskie matki młodego | Kuklewicz |
| Imię ojca młodej | Antoni |
| Imię matki młodej | Tekla |
| Nazwisko panieńskie matki młodej | Janczewska |
| Świadkowie | Franciszek Jabłoński (40) gospodarz z Gib Józef Kuczyński (34) gospodarz z Gib |
| Młody uwagi | gospodarz |
| Inne uwagi | 3 zapowiedzi w kościele sejneńskim |
| Ślubu udzielał | ks. Eugeniusz Gosiewski wikariusz sejneński |
| Akt podpisał | Ks. Stanisław Pardo proboszcz sejneński |
| Księga | Śluby 1923-1927 |
| Osoba indeksująca | Urszula Orzechowska |
Z przedstawionych wyżej danych wynika, iż Stanisław, Bolesław i Zygmunt Pietuszko byli braćmi. Mogiły braci Stanisława zostały znalezione na sejneńskich cmentarzach. Bolesław i Rozalia Pietuszko zostali pochowani na Nowym Cmentarzu, a Zygmunt i Stefania Pietuszko na Starym. Mogiły Stanisława niestety nie zdołaliśmy odszukać.